94365

•    prawo karne materialne - określa zasady odpowiedzialności karnej, formy popełniania przestępstw, wyłączanie odpowiedzialności karnej, wymiar oraz zasady wykonywania kary. Podstawowym źródłem prawa karnego materialanego jest kodeks karny. Podstawową kategorią prawa karnego materialnego jest pojęcie przestępstwa (społecznie niebezpieczny oraz bezprawny czyn, zagrożony karąsądowąj. Może nim być: zbrodnia (przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata albo karą surowszą - kara 25 lat pozbawienia wolności bądź kara dożywotniego pozbawienia wolności), występek (przestępstwo zagrożone grzywną, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc), wykroczenie (czyn karalny cechujący się znikomą szkodliwością społeczną).

•    prawo karne formalne - ogół norm określających postępowanie przy stosowaniu norm prawa karnego materialnego. Normy te określają porządek postępowania zmierzający do ustalenia winy lub niewinności oskarżonego, tworzą również system gwarancji praw oskarżonego w toku procesu. Wyznaczają rolę stron procesowych oraz organów powołanych do jego prowadzenia. Normują formy postępowania, zasady wykonywania wyroków karnych oraz środki odwoławcze od wyroków. Podstawowym źródłem prawa karnego procesowego jest kodeks postępowania karnego (kpk).

•    Prawo cywilne- to gałąź prawa regulująca stosunki cywilnoprawne i sposób dochodzenia roszczeń na drodze sądowej w związku z trudnościami wynikłymi w trakcie ich realizacji. Wyróżnia się:

a)    prawo cywilne materialne - odnosi się do bardzo szerokiego zakresu stosunków społecznych. Obejmuje normy, które regulują w szczególności stosunki majątkowe, ale także takie, które są pozbawione majątkowego charakteru; wiążą się z dobrami osobistymi jednostki (zdrowie, cześć, wolność, swoboda sumienia, tajemnica korespondencji itp.). Podstawowym źródłem prawa cywilnego jest kodeks cywilny (kc). w ramach gałęzi prawa cywilnego materialnego wyodrębnia się: część ogólną (awiera normy prawne wspólne, dotyczące np.: zdolności prawnej, zdolności do czynności prawnych osoby fizycznej, osoby prawnej, pełnomocnictwa i przedstawicielstwa ustawowego, terminów w prawie); prawo rzeczowe (obejmuje instytucję prawa własności oraz normuje społeczne sposoby korzystania z rzeczy na mocy innych niż własność praw); prawo zobowiązaniowe (reguluje zobowiązania z równych tytułów, w szczególności wynikające z umów); pawo spadkowe (określa przejście praw i obowiązków o charakterze majątkowym ze spadkodawców na spadkobiorców).

•    prawa podmiotowe bezwzględne są skuteczne względem wszystkich podmiotów (erga omnes). Zalicza się do nich zwłaszcza: prawo własności, użytkowania wieczystego, ograniczone prawa rzeczowe, istota spraw podmiotowych tego typu polega na tym, że osoba uprawniona może korzystać ze swojego prawa w sposób niezakłócony.

•    prawa podmiotowe względne łączą się ze stosunkami zobowiązaniowymi (obligacyjnymi). Ich istota polega na tym, że osoba uprawniona (wierzyciel) może wystąpić z roszczeniem przeciwko konkretnej osobie zobowiązanej (dłużnik). Prawa te są zatem skuteczne tylko inter partes -względem indywidualnie oznaczonego podmiotu.

b)    prawo cywilne formalne - obejmuje normy regulujące postępowanie w tzw. sprawach cywilnych. Podstawowym źródłem prawa cywilnego formalnego jest kodeks postępowania cywilnego (kpc). Sprawy cywilne to sprawy z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również sporawy z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz inne, do których przepisy postępowania cywilnego stosuje się na mocy ustaw szczególnych.

•    Prawo rodzinne- stanowi zespół norm regulujących osobiste i majątkowe stosunki między małżonkami , krewnymi oraz stosunki wynikające z przysposobienia opieki i kurateli. Główne ich źródło stanowi kodeks rodzinny i opiekuńczy

•    Prawo gospodarcze- Obejmuje normy regulujące postępowanie w tzw. Sprawach cywilnych. Podstawowym źródłem jest kodeks postępowania cywilnego.

•    Prawo pracy- obejmuje normy regulujące stosunki pracy powstające między pracownikiem a pracodawcą w ramach świadczenia pracy przez pracownika. W szczególności prawo pracy reguluje sposoby nawiązywania i tryb rozwiązywania stosunku pracy, prawa i obowiązki pracownika oraz zakładu pracy, czas pracy, zasady wynagrodzenia, urlopy pracownicze, tryb rozstrzygania sporów wynikłych na tle stosunków pracy, ochronę kobiet i pracowników młodocianych. Głównym źródłem prawa pracy w RP jest kodeks pracy.