94385

26 Norma prawna- to wypowiedź językowa stanowiąca logiczną jednostkę aktu prawnego, konstruowana z przepisów prawnych i zawierająca w swojej treści regułę powinnego zachowania. Norma prawna to termin właściwy wyłącznie dla języka prawniczego ponieważ jest konstruowana z przepisów prawa przez prawoznawców w trakcie wykładni prawa.

Ustalić (skonstruować) normę prawną z przepisów prawa to znaczy ustalić jakiej kategorii adresatów ona dotyczy i w jakiego rodzaju sytuacjach (hipoteza normy) oraz jak powinien się adresat zachować (dyspozycja) i co mu grozi gdy się nie zastosuje do dyspozycji (sankcja).

Hipoteza - to część normy określająca krąg adresatów oraz jego cechy np.: „pełnoletni mężczyzna" lub „osoba fizyczna, do których norma się odnosi i okoliczności, które muszą być spełnione aby norma znalazła zastosowanie np.: „prowadzący pojazd pod wpływem alkoholu lub będąca na utrzymaniu członka rodziny". W hipotezie normy prawnej wyodrębnić można elementy podmiotowe i elementy przedmiotowe.

-    elementy podmiotowe wskazują adresata normy prawnej oraz jego cechy bądź odnoszą się do działania adresata normy lub też określają sposób działania podmiotu.

-    elementy przedmiotowe określają stany, zjawiska lub wydarzenia zewnętrzne w stosunku do adresata normy prawnej, np. pewne zachowania innych ludzi, fakty przyrodnicze, miejsce lub czas działania adresata normy itp.

Dyspozycja - to część normy wyznaczająca sposób zachowania (nakaz, zakaz lub dozwolenie) w sytuacji, gdy norma ta znalazła zastosowanie czyli zostały spełnione warunki zawarte w hipotezie np.: „obowiązany jest zgłosić zmianę miejsca zamieszkania..."Dyspozycja dotyczy zachowań będących obowiązkami podmiotów prawa albo zachowań stanowiących ich uprawnienia.

-obowiązek prawny polega na tym, że norma prawna ustanawia dla danej klasy adresatów nakaz lub zakaz określonego zachowania się, działania lub zaniechania

-uprawnienie wynika z zawartego w normie prawnej przyzwolenia na działania powodujące skutki prawne

Sankcja - wyraża konsekwencje (dolegliwości) przewidziane przez prawodawcę w przypadku nie zastosowania się do dyrektyw określonych w dyspozycji np.: „ podlega karze pozbawienia wolności do 3 miesięcy do lat 3".