57495

Jeżeli norma prawna wiąże konsekwencje prawne k z faktem f i dany fakt nie jest identyczny z faktem f, to nie wolno do niego zastosować konsekwencji k i to nawet wtedy gdyby byl on pod istotnymi względami do faktu f. wnioskowanie z przeciwieństwa stosujemy, gdy w kontekście danego przepisu występują zwroty „wyłącznie”, jedynie”, „tylko”.

W przypadku gałęzi prawa podobnych do prawa cywilnego należy stosować analogię, a w przypadku gałęzi prawa podobnych do prawa kaniego i finansowego podstawą wnioskowania powinno być argumentum a contrario. W odniesieniu do przepisów przyznających obywatelom uprawnienia i korzyści należy stosować analogie, natomiast w odniesieniu do przepisów nakładających na nie obowiązki i obciążenia należy opierać się na argumentum a contrario (analogia jest nie dopuszczalna).

•    Argumentum a fortiori - przebiega według schematu jeżeli A to tym bardziej B” występuje 2 odmianach:

Argumentum a maiori ad minus - wnioskowanie z większego na mniejsze, podstawą wnioskowania jest przepis uprawniający o strukturze „komu wolno jest więcej, temu tym bardziej wolno jest mniej”

■*V Argumentum a minori ad maius - wnioskowanie z mniejszego na większy; podstawą wnioskowania jest przepis zakazujący o schemacie jeżeli zakazane jest mniej to tym bardziej zakazane jest więcej”;

•    Dyrektywy instrumentalnego nakazu i zakazu - odwołują się do wiedzy o związkach przyczynowych, d których zależy (nie) spełnienie danej normy.

Reguła instrumentalnego nakazu - jeżeli obejmuje określona norma to tym samym nakazane jest czynienie tego wszystkiego co jest przyczynowo konieczne do realizacji tej normy.

Reguła instrumentalnego zakazu - jeżeli obejmuje okr eślona norma to tym samym zakazane jest czynienie tego wszystkiego co przyczynowo wykluczałoby realizację tej normy.

Pozostałe toposy prawnicze

Toposy w wielu sytuacjach mają antytetyczną strukturę tj., że toposowi powołanemu jako argument pro można przeciwstawić topos funkcjonalny jako argument contra.

A Argumentum a coherentia - każdą argumentację można zakwestionować wskazując, iż prowadzi ona do sprzeczności.

Res iudicata pro veritate habetur - rzecz osądzona powinna być uważana za prawdziwą, rzecz osądzona ma pierwszeństwo przed prawdą.

'V Ne ultra petitu partium - sądy i inne organy stosujące prawo są związane żądaniami stron, nie mogą orzekać ponad te żądania.

Stanowi konsekwencję zasady dyspozycyjności według której strony, a nie sąd są dysponemtami postępowania cywilnego.

Deniminis no curat pretor- argument usprawiedliwiający odmowę wszczęcia jakiegoś postępowania powołaniem się na blahość sprawy.

■ńr Nemo plus luris transfere potest quam ipse habet - nikt nie może przenieść więcej praw niż sam posiada.

N Imposibilium nulla obligatio est - świadczenia i obowiązki, które nakłada na nas prawo muszą być możliwe do spełnienia (nie jesteśmy zobowiązani do świadczeń niemożliwych).

"b Favor legitimatis - prawo sprzyja temu co legalne.