48/02. Uchylenie lub zmiana decyzji prawidłowej lub dotkniętej wadą niekwalifikowaną
Postępowanie w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji dotkniętych wadami niekwalifikowanymi bądź decyzji prawidłowych.
Elementem charakterystycznym postępowania administracyjnego jest dopuszczenie możliwości wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji prawidłowej (w posłowaniu sądowym nie). Jest to uzasadnione nasłującymi względami:
- zmiennością stosunków społeczno-gospodarczych,
zmianą okoliczności faktycznych powodującą to, że wykonanie decyzji mogłoby wyrządzić szkodę społeczeństwu,
- zmianami, jakim ulegają interesy stron, gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym.
Wyróżniamy 3 tryby uchylania lub zmiany decyzji dotkniętej wadami niekwalifikowanymi bądź też decyzji prawidłową:
1) uchylenie lub zmiana decyzji nie tworzącej praw dla stron - uchylenie (zmiana) w tym trybie może nastąpić w każdym czasie (z wyjątkiem posłowania podatkowego), a właściwy do wzruszenia decyzji będzie zarówno organ administrujący, który wydał decyzję (element odwo-"1 łalnośd decyzji), jak również organ wyższego stopnia (element środka nadzoru). Wzruszenie decyzji w tym trybie oparte jest na 2 przesłankach:
a) przesłanka nie nabyda praw przez żadną ze stron posłowania - przez prawa nabyte należy rozumieć wszelkiego rodzaju prawa, które powstają przez prawomocne orzeczenie właściwej władzy zarówno w tym przypadku, gdy na stronie nie dąży żaden obowiązek, jak również wtedy, gdy na stronie dąży obowiązek w rozmiarach określonych przez to orzeczenie,
b) przesłanka wskazująca na to, że za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony - ocena należy do organu, a strona, która jest niezadowolona może wnieść odwołanie.
W posłowaniu podatkowym wszczęcie postępowania ograniczone jest terminem - nie może nastąpić po upływie I roku od dnia doręczenia decyzji
2) Uchylenie lub zmiana decyzji tworzącej prawa dla strony - uchylenie (zmiana) decygi w tym trybie może nastąpić w każdym czasie (z pewnym wyjąfldem), a właściwy w sprawie będzie organ, który wydał decyzję (element odwołalności decyzji), jak również organ wyższego stopnia (element środka nadzoru). W sprawach z zakresu zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego do uchylenia (zmiany) decyzji w tym trybie będzie właściwy wyłącznie organ tych jednostek. Posłowanie rozpoznawcze jest prowadzone na podstawie przepisów regulujących posłowanie przed organem I instancji. Uchylenie (zmiana) decygi nasłuje przez wydanie nowej decyzji, która rozstrzyga sprawę merytorycznie i jest wydana w I instancji.
Uchylenie (zmiana) decyzji jest oparte na 2 przesłankach pozytywnych i I przesłance negatywnej:
a) przesłanki pozytywne - (l)-wyraźenie przez stronę (wszystkie strony) zgody na uchylenie lub zmianę decygi i (2)-za uchyleniem (zmianą) decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony. Ocenę obu interesów przeprowadza organ.
b) przesłanka negatywna - mogą stanowić postanowienia przepisów szczególnych nie dopuszczające uchylenia lub zmiany decyzji w tym trybie.
3) Nadzwyczajny tryb uchylenia lub zmiany decyzji • trybu tego nie wprowadzają przepisy Ordynacji podatkowej. Właściwym do uchylenia w tym trybie jest minister, a w wyznaczonym zakresie wojewoda (decyzje wydane przez organy jednostek samorządu terytorialnego). Weryfikacji decyzji w tym trybie odbywa się w trybie nadzoru, a o jej odwołalności można mówić jedynie wtedy, gdy decygę weryfikowaną wydał minister. Postępowanie rozpoznawcze prowadzi się wg przepisów kpa dotyczących postępowania przed organem I instancji. Uchylenie (zmiana) decyzji nasłuje przez wydanie nowej decyzji, która stanowi rozstrzygnięcie sprawy, będącej przedmiotem weryfikowanej decyzji. Dalsza weryfikacja decyzji wydanej w tym trybie jest żale zna od tego, który organ uchylił (zmienił) decygę. Jeżeli decygę wydał minister, to stronie służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jezel decyzję wydał wojewoda, to służy jej odwołanie.