15. Uchylenie lub zmiana decyzji nietworzących praw dla stron.
uchylenie (zmiana) w tym trybie może nastąpić w każdym czasie (z wyjątkiem postępowania podatkowego), a właściwy do wzruszenia decyzji będzie zarówno organ administrujący, który wydal decyzję (element odwołalności decyzji), jak również organ wyższego stopnia (element środka nadzoru), jeżeli wystąpią łącznie obie przestanki.
W sprawach zadań własnych JST do zmiany lub uchylenia decyzji w tym trybie są właściwe tylko organy tych jednostek (element odwołalności decyzji)
Uchylenie (zmiana) decyzji następuje przez wydanie nowej decyzji stanowiącej rozstrzygnięcie sprawy w I instancji. W postępowaniu podatkowym wszczęcie postępowania ograniczone jest terminem - nie może nastąpić po upływie 1 roku od dnia doręczenia decyzji. Wszczęcie postępowania na wniosek strony, jak i z urzędu nie może nastąpić po upływie 5 lat od doręczenia decyzji. Odmowa wszczęcia postępowania następuje w formie decyzji.
Przesłanki:
a. przesłanka nienabycia praw przez żadną ze stron postępowania - przez prawa nabyte należy rozumieć wszelkiego rodzaju prawa, które powstają przez prawomocne orzeczenie właściwej władzy zarówno w tym przypadku, gdy na stronie nie ciąży żaden obowiązek, jak również wtedy, gdy na stronie ciąży obowiązek w rozmiarach określonych przez to orzeczenie, jak i strona posiada prawo do pewnych świadczeń, wykonywania określonej działalności lub używania określonej rzeczy.
W postępowaniu podatkowym następuje wyłączenie dopuszczalności stosowania tego trybu do decyzji:
- ustalających albo określających wysokość zobowiązania podatkowego
- o odpowiedzialności podatkowej płatników lub inkasentów
- o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich
- określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę
- o odpowiedzialności spadkobiercy
- określającej wysokość zwrotu podatku
b. przesłanka wskazująca na to, że za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony - organ dokonuje oceny czy interes społeczny przemawia za wzruszeniem decyzji, ocenia słuszność interesu strony, a strona, która jest niezadowolona może wnieść odwołanie