94815

1 Pieniądz reglamentowany w gospodarce kapitalistycznej. Ogólne reguły działania przedsiębiorstw i gospodarstw domowych pozostają tu podobne jak w^r poprzednich systemach, z tym źe zakres swobody wyboru tych podmiotów gospodarczych jest w sposób istotny ograniczony, głównie właśnie w odniesieniu do pieniądza. W skrajnym przypadku waluta krajowa ma zamknięty obieg i nie może być wywożona za granicę. Równocześnie prywatnym podmiotom zabronione jest posiadanie walut zagranicznych. Dla przedsiębiorstw i dla obywateli waluta jest więc całkowicie niewymienialna. Kontakty finansowe z zagranicą wymagają każdorazowo zezwolenia odpowiedniego urzędu. Słowo „reglamentacja", czyli urzędowy przydział, odnosi się więc do walut obcych. Firmy eksportujące muszą, po urzędowym kursie, sprzedawać uzyskane za granicą płatności bankowi państwowemu, gdy zaś same mają płacić, muszą uzyskać przydział waluty, za który zapłacą także wedhig urzędowego kursu (w tym systemie rząd może łatwo mieć duże dochody z arbitralnie ustalanej różnicy kursów).

Mamy tu więc urzędowy, sztywny (stały) kurs wymienny, który bywa sporadycznie stosowany także w poprzednim systemie. Tu jednak jest on bezwzględnie obowiązujący w połączeniu z absolutnym monopolem państwa na dysponowanie walutami obcymi. Nic ma więc kursu rynkowego, chyba że czamorynkowy. który jest niezgodny z przepisami i którego stosowanie jest z reguły surowo karane

Klasycznego przykładu takiego systemu dostar czały Niemcy hitlerowskie Można jednak znaleźć sporo przykładów' z innych krajów, formalnie kapitalistycznych, ale z daleko posuniętą ingerencją dyktatorskiego (niedemokratycznego) państwa w gospodarkę