F. Fukuyama - „koniec historii" , uwolniwszy się od ideologii ludzkość uwolniła się od konfliktów, a brak wspólnego mianownika w sferze wartości spowodował „próżnię polityczną" i uniemożliwił powstanie wspólnoty międzynarodowej.
• Konflikty etniczne, religijne, narodowościowe są w istocie konfliktami ktitur, np. etnonacjonalizm i fundamentalizm religijny; koniec XX wieku stworzył doskonałą atmosferę dla pojawienia się dyktatur, fanatyzmów religijnych i nacjonalizmów, co prowadzi do konfliktów międzycywilizacyjnych.
3. Istota konfliktów cywilizacyjnych
F. Braudel - „nie można oddzielić kultury od jej bazy - cywilizacji".
Cywilizacja - przestrzeń, obszar kulturowy, zbiór kulturowych cech i zjawisk. Pojęciu cywilizacja odpowiadają wartości, normy, instytucje i sposoby myślenia , do których kolejne pokolenia danej społeczności przywiązują podstawowe znaczenie.
E. Durkheim: cywilizacja - rodzaj moralnego środowiska skupiającego pewną liczbę narodów, gdzie każda z narodowych kultur jest tylko szczególną formą całości.
S.P. Huntington: cywilizacja jest największą jednostką kulturową, nie jest organizmem politycznym, istnieją cywilizacje obejmujące wielkie zbiorowości ludzkie (np. europejska i islamska), a także będące państwami (np. chińska, japońska, indyjska); często nie mają wytyczonych granic, prowadzi to do dyfuzji kulturowej i adaptacji kulturowej.
„państwa graniczne" - ich tożsamość kulturowa pozostaje niedookreślona, generuje konflikty, nie ma spójnej tożsamości, np. Turcja, P pojugosławiańskie, Ukraina, Białoruś oraz Rosja.
Turcja - „kraj na rozdrożu" - zagrożenie ze strony islamu z drugiej strony republika pretendująca do członkowstwa w UE.
Ukraina - „tożsamość mozaikowa" - zróżnicowanie religijne itp.
Białoruś - zatraciła „zachodnią" tożsamość sięgającą Wielkiego Księstwa Litewskiego P Jugosławiańskie - bardzo silne tożsamości spowodowane wcześniejszym stykiem 3 cywilizacji Rosja - słowianofilstwo, nacjonalizm, eurazjatyzm; odwołuje się do „misji cywilizacyjnej"
4. Koncepcje konfliktów cywilizacyjnych
Feliks Koneczny: siedem „żywotnych" cywilizacji, mniej lub bardziej skonfliktowanych z racji odmienności w podejściu do moralności, wartości i wiedzy, uznał niemożliwość syntezy i nieuchronne starcie.
O.Spenglen „Zmierzch Zachodu"; przewidywał „wojnę kręgów kulturowych", dezintegrację cywilizacji zachodniej.
A. J. Toynbee : 21 rywalizujących cywilizacji. podkreślał znaczenie religii. upadek cywilizacji zachodniej. „zderzenie kultur". rosnące zagrożenie ze strony islamu .
B. Ba mer : konflikt między nowoczesnością a tradycjonalizmem (McŚwiatem a Dżihadem)
Samuel Huntington: teońa zderzenia cywilizacji, istnieje 8 wielkich cywilizacji: chińska, japońska, hinduistyczna, islamska, prawosławna, latynoamerykańska, zachodnia (europejska, północnoamerykańska) i afrykańska.
Założenia.:
• W świecie działają siły integracyjne i wywołują reakcje w postaci potwierdzenia wartości własnej kultury i świadomości cywilizacyjnej.
• Świat dzieli się na dwa: podział między Zachodem i wieloma niezachodnimi
• Interesy, sojusze, konflikty między P będą kształtowane przez czynniki kulturowe i cywilizacyjne.
• Najgroźniejsze to konflikty między P lub grupami P należącymi do różnych cywilizacji.
• Miejsce ideologii zajmie religia generująca w przyszłości konflikty (Zachód i reszta cywilizacji).
• O ile kiedyś kultura towarzyszyła konfliktom i wojnom tak obecnie jest ich głównym motywem i przyczyną.