Pojawienie się socjologicznego myślenia o podmiotowości. Ośrodek przeniósł się z osobowych cech na role społeczne, a w szczególności na te role,które miały naturalne podmiotowe prerogatywy do wprowadzania a nawet wymuszania zmian. Pierwszoplanowy stał się problem legitymizacji urzędów i osób w nich pracujących.
Najbardziej przełomowe- rozciągnięcie idei podmiotowości na wszystkich ludzi, a nie tylko na nielicznych wybrańców, a także na wszystkie role społeczne a nie tylko potężne urzędy. Dostrzegano że jednostka odgrywa niewielką rolę w zmianie społecznej, ale jednocześnie tę zmianę trzeba traktować jako łączny rezultat tego,co czynią jednostki. W sensie dystrybutywnym jednostka ma niewielką, praktycznie niedostrzegalną rolę podmiotową ale w sensie kolektywnym, jest jedynym podmiotem społeczeństwa.
Zapożyczenia; i ekonomii metafora rynku gospodarczego, pozwala zrozumieć w jaki sposób ta niewidzialna ręka wyłania się z rozproszonych decyzji, podejmowanych przez niezliczonych producentów konsumentów, kupujących i sprzedających, z lingwistyki metafora języka naturalnego, w jaki sposób w codziennej praktyce ludzie tworzą, reprodukują i zmieniają swoje społeczeństwo, podobnie jak kształtują reprodukują i modyfikują swój język, znaczenia nabrało pojęcie niezmierzonych, ukrytych efektów działań ludzkich jako ze zmianę społeczną postrzegano jako zagregowany i historycznie skumulowany rezultat tego, co członkowie społeczeństwa tworzą dla prywatnych racji z prywatnych pobudek.
Nie wszystkie zmiany społeczne mają niezamierzony charakter i nie wszyscy ludzie działają w odosobnienia Pojęcia zamierzonej i zaplanowanej zmiany oraz zbiorowego grupowego działania uzupełniają obraz zmiany spontanicznej wytwarzanej przez jednostki, dzięki temu podmiotowość znajduje ucieleśnienie w podmiotach zbiorowych lub grupowych.
Niektóre z nich działają odgórnie poprzez ustanawianie prawa. Są to rządy ciała administracyjne,zgromadzenia ustawodawcze, korporacje etc. inne działają oddolnie, zmiany wprowadzając stopniowo, to stowarzyszenia, grupy nacisku lub lobbystyczne, mchy społeczne, złożone konfiguracje tworzą scenę polityczną nowoczesnych społeczeństw a zamierzone działania krzyżują się z nieuporządkowaną codzienną aktywnością pojedynczych ludzi rozgrywających się na scenie codziennego życia.- jednostki i zbiorowości razem kształtują kręty bieg ludzkiej historii.
genealogia współczesnej teorii podmiotowości wywodzi się z 1967r i książki Waltera Buckleya Sociology and Modern Systems Theory.
Wychodząc od tradycji strukturalnego funkcjonalizmu i ogólnej teorii systemów Buckley chciał je skorygować włączając elementy innych orientacji teoretycznych, t. wymiany, gier,symbolicznego interakcjonizmu,modeli zachowania zbiorowego.
Podstawą teorii był model systemowy- wg Buckleya posiada potencjał do syntezowania modeli interakcyjnych w spójny system pojęciowy .teorie elementarną, procesów społeczno -kulturowych.
Model strukturalno-funkcjonalny samoregulującego się.homeostatycznego,
( morfostatycznego ) systemu przenikniętego negatywnymi, kompensacyjnymi sprzężeniami zrównoważył modelem systemu morfogenetycznego z pozytywnymi wzmacniającymi sprzężeniami w którym struktury są nieustannie budowane i przekształcane.
Model zakłada istnienie systemu wchodzących ze sobą w interakcje komponentów z wewnętrznymi źródłami napięcia, a całość jest zaangażowana w ciągłą wymianę ze