95736

jego końców napięcia, a odwrotnie proporcjonalna do rezystancji przewodnika: I=U/R Dalsze badania Ohma wykazały, że opór elektry:zny jest proporcjonalny do długości / przewodu, odwrotnie proporcjonalny do przekroju S przewodu, a ponadto zależy od rodzaju materiału z jakiego przewód został wykonany:

^R=pś

Jeden om jest rezystancją gdy różnica napięć jednego wolta wywołuje w przewodzie prąd o wartości jednego ampera.

II. Opis doświadczenia

Celem doświadczenia było zastosowanie praw Ohma i Kirchhoffa, w celu porównania wyników zmierzonych bezpośrednio wartości prądów z wartościami obliczonymi korzystając z ww. praw, dla dwóch układów, zbudowanych wg. schematu (bez i z opornikiem R$).

Po złożeniu układów wg. odpowiednich schematów, zmierzono opór każdego opornika. Następnie starano się utrzymać stałe napięcie zasilające wynoszące 10 V, podczas gdy mierzono różnice napięć na opornikach, jak i natężenie prądu w gałęziach 11 do Is-

III. Opracowanie wyników pomiarów:

Opierając się na zmierzonych wartościach oporu oporników i wartości napięcia wejściowego, można łatwo obliczyć także wartości napięć i natężeń prądów przepływających przez poszczególne oporniki. Schemat pierwszy można rozbić na dwie części, tą z opornikiem Ri. i tą z pozostałymi trzema, z których dwa są połączone szeregowo, a równolegle z trzecim. Wiemy, że opór gałęzi przez którą płynie prąd U wynosi R3 + R-i, czyli w naszym przypadku 2.94 kQ. Ponieważ opór opornika R2 wynosi 0.192 kO, ze wzoru 1/R=1/Ri+1/R2 otrzymujemy opór całego oczka jako 0.180 kO. Stąd opór całego obwodu wynosi 0.180+0.868=1.048 k£2. Korzystając z prawa Ohma, I=U/R, możemy łatwo znaleźć natężenie przepływu prądu przez cały układ: I=10V/1.048kQ = 9.54 mA. Jest to natężenie prądu w punkcie Ii. Z tego samego wzoru możemy wyliczyć napięcie na oporniku Ri: U = RI = 0.868 kO * 9.54 mA = 8.28 V. Stąd też wiemy, jakie napięcie powstaje na dużym oczku: 10V-8.28V=1.72V. Obliczamy wartość prądu płynącego przez opornik R2: 12=1.72/0.192 =8.96mA, jak i przez oporniki R3 i R.«: l3=l4=1.72/(0.550+2.390)=0.585mA. Z tego samego wzoru też już wiemy jakie napięcia na nich występują: U3=RI=0.550*0.585=0.322 V, U4=2.390*0.585=1.40 V

Wstawiamy powyższe wyniki w tabelkę i porównujemy z wynikami otrzymanymi z bezpośrednich pomiarów:

Prąd	Natężenie zmierzone ImA]	Natężenie wyliczone \|mAl
I.	9.58	9.54
h	8.86	8.96
h	0.564	0.585

Dla drugiego schematu wyliczymy prądy podstawiając zmierzone opory i napięcia do wzoru I=U/R, gdzie otrzymujemy:

Prąd	Natężenie zmierzone \|mAl	Natężenie wyliczone \|mAl
Ii	16.57	8.41
I₂	13.88	14.06
I3	5.63	5.69
I4	2.42	2.44

IV. Ocena błędu

Dla ostatniego przykładu (gdzie korzystaliśmy ze wzoru I=U/R), policzymy błąd metodą różniczki zupełnej: