potasowych, jony potasowe wypływają z komórki, spada turgor —► zamykanie aparatów szparkowych.
Żaden z tych mechanizmów nie działa niezależnie, a w cyklu dobowym następują sprzężone zmiany
ich intensywności.
Światło
Podwyższona temperatura
Dodatni bilans wodny
Deficyt prężności pary w powietrzu
Niskie stężenie C02 w komórkach mezofilu liści
Otwieranie aparatów szparkowych Zwiększona tran spirala
■» Ujemny bilans wodny Wysoka prężność pary wodnej w powietrzu Podwyższona temperatura |
Zamykanie aparatów szparkowych Zmnięj szona transpiraga |
Siła ssąca |
transpiracji, a parcie korzeniowe. |
Siła ssąca transpiracji polega na podciąganiu wody w górę rośliny przez całą długość ksylemu. Ssanie to następuje gdy w liściach zaczyna brakować wody z powodu wyparowywania. Cząsteczki wody silnie się przyciągają, więc gdy jedna zaczyna się poruszać, ciągnie za sobą kolejne cząsteczki -jest to zjawisko kohezji.
Parcie korzeniowe jest to fizjologiczne zjawisko u roślin polegające na tłoczeniu wody przez korzenie do łodyg i liści. Jest ono procesem zużywającym energię metaboliczną, związanym z aktywnym transportem jonów. Parcie korzeniowe widoczne jest szczególnie u drzew na wiosnę, umożliwia ono wtedy transport wody i substancji odżywczych do rozwijających się pąków liściowych. Po tym czasie nie odgrywa ono większej roli, przejmuje ją działanie siły ssącej transpiracji.
Parcie korzeniowe można zaobserwować uszkadzając roślinę. Przez pewien czas z miejsca nacięcia wydziela się sok (sok płaczu). Skutkiem parcia korzeniowego jest również gutacja - wydzielanie się kropli płynu na brzegach liści, gdy roślina znajduje się w atmosferze dobrze wysyconej para wodną. Gutacja i płacz roślin wywołane są aktywnym pobieraniem wody przez korzenie.
Tkanka przewodząca - tkanka roślinna, w której odbywa się transport wody wraz z rozpuszczonymi w niej substancjami do wszystkich części roślin, zbudowana jest z niejednorodnych komórek.
Dzieli sie ia na:
1. martwy ksylem (drewno), przewodzący wodę i rozpuszczone w niej sole mineralne z korzeni do innych części rośliny. W funkcji tej wyspecjalizowały się dwa rodzaje elementów drewna: cewki (tracheidy), charakterystyczne dla paprotników i roślin nagonasiennych, i naczynia (tracheje), występujące u okrytonasiennych.
U roślin wyższych występują naczynia:
o protoksylem - składa się z naczyń o umocnieniach pierścieniowych i spiralnych;
o metaksylem - (drabinkowate) 90% transportu wody (jeśli roślina nie ma przyrostu wtórnego)
o ksylem wtórny - mają ściany jajkowate (w roślinie, która posiada przyrost wtórny)