Tab. 1.1. Zestawienie wybranych definicji niepewności
Autor |
Definicja niepewności: |
F. Knigt |
możliwość odchyleń od stanu oczekiwanego, której nie daje się zmierzyć, ponieważ nie można zastosować rachunku prawdopodobieństwa |
0. Lange |
niepewność niemierzalna, do której nie można zastosować miar statystycznych |
I. Pfeffer |
stan umysłu, mierzony stopniem wiary |
K. i T. Jajuga |
immanenma cecha rzeczywistości, wynikająca z: dużej liczby złożonych i zmieniających się podmiotów, istniejących zależności pomiędzy nimi a otoczeniem, ograniczonej możliwości kontrolowania przez ludzi czynników kształtujących rzeczywistość |
E. Kulwicki |
stan-sytuacja nacechowana brakiem pełnej znajomości parametrów zamierzonego przedsięwzięcia oraz ich rozkładów w zespole alternatywnych zdarzeń |
E. Hołowska |
niepewność przejawia się w popełnionych błędach i ocenach przyszłych zdarzeń; jest niemierzalna; jej rezultatów nie można przewidzieć; występuje w długich okresach |
Cz. Nosal |
jej źródłem jest złożoność i dynamizm synracji oraz procesy umysłowe decydenta |
Innym źródłem ryzyka jest czas, który oddziela moment ponoszenia nakładów od momentu uzyskiwania wpływów z danej inwestycji. Największe nakłady ponoszone są na początku działalności inwestycyjnej, natomiast wpływy uzyskiwane są nieraz w bardzo odległej przyszłości. Im dalszy horyzont czasowy jest rozpatrywany, tym bardziej niepewna jest wysokość wpływów, (rys. 7.8).
Rys 1.1. Zmiana ryzyka (mierzonego odchyleniem standardowym stopy zwrotu) w czasie.
Im horyzont czasu szacowania inwestycji większy, tym ryzyko - niepewność większa; to nie znaczy, że ryzyko-zmienność w przyszłości będzie większe, znaczy tyłko, że prognozowanie (szacowanie) przyszłej stopy zwrotu w chwili obecnej jest mniej dokładne ze względu na mniejszą pewność warunków otoczenia i samej działalności organizacji. Ryzyko, jako chwilowa zmienność, rozrzut stopy zwrotu z inwestycji może być takie samo jak w chwili obecnej ale stopa zwrotu inna - wynikająca z długookresowych wahań stopy zwrotu.
Różnice w definiowaniu ryzyka przejawiają się w takich kwestiach, jak np.:
• relacje pomiędzy ryzykiem a niepewnością,
• rodzaje powstających odchyleń (jednokierunkowe, różnokieninkowe).
• przedmiot odniesienia (rzeczywistość lub sytuacja; decyzja),