oraz rodzaju usuwanej twardości stosuje się wymianę jonową: w cyklu H na kationitach słabo kwaśnych - usuwanie twardości węglanowej | w cyklu Na lub H na kationitach silnie kwaśnych - usuwanie twardości węglanowej i niewęglanowej
| w cyklu H (sl./sil.) i Na (sil.)- usuwanie twardości węglanowej i niewęglanowej | w cyklu H (kationit słabo kwaśny - dekarbonizacja + kationit silnie kwaśny -usuwanie twardości niewęglanowej)
| dekarbonizacja i dekationizacja na kationicie silnie kwaśnym pracującym w cyklu Na i anionicie silnie zasadowym w cyklu Cl.
Tym procesom często towarzyszy odpędzanie ditlenku węgla.
Podczas zmiękczania wody na jonitach zasadowość nie ulega zmianie, gdyż wodorowęglany wapna i magnezu przechodzą w wodorowęglan sodu w ilościach równoważnych. Pozbywanie się zasadowości jest równoznaczne z pozbywaniem się węglanów i nosi nazwę dekarbonizacji. Zmiękczanie wody obejmuje także dekarbonizację.
Demineralizacja i odsalanie wody
Demineralizacja wody polega na usunięciu z niej wszystkich kationów i anionów. Częściowe usuwanie jonów jest odsalaniem. Demineralizację stosuje się w celu uzyskania wody o bardzo dużej “czystości” która jest wykorzystywana w niektórych gałęziach przemysłu. W oczyszczaniu wód zawierających ponadnormatywną ilość substancji rozpuszczonych, a przeznaczonych do picia i na potrzeby gospodarcze, stosuje się odsalanie.
Demineralizacja obejmuje:
| dekationizację, tj. wymianę wodorową na kationicie silnie kwasowym, pracujący w cyklu wodorowym. Silny kationit pozwala na pełną dekationizację. Jednak często dla demineralizacji wód ze znaczną zawartością twardości węglanowej i ze względów ekonomicznych, wprowadza się najpierw kationit słabo kwaśny (do usunięcia węglanów) a następnie silnie kwaśny.
J deanionizację na anionicie silnie zasadowym, pracującym w cyklu wodorotlenkowym. Słabo zasadowy jonit nie usuwa anionów słabych kwasów, stąd w wodzie znajdą się: krzemionka i ditlenek węgla.