98649

3.    Retoryka jako rzemiosło słowa.

MÓWIENIE RETORYCZNE to takie, które nie poprzestaje na obligatoryjnej poprawności językowej. Odstępuje od niej na zasadzie szczególnego przyzwolenia, co ma pozwolić osiągnąć pożądany skutek.

NARZĘDZIA RZEMIOSŁA - należą do nich: ćwiczenie pisania, ćwiczenie za pośrednictwem lektury, umiejętność krytycznego czytania, sztuka naśladowania. Forma retoryki jest napisana i wygłaszana w formie mowy improwizowanej -utrwalonej w formie wygłoszonego przemówienia.

Sprawne posługiwanie się mową w mówieniu i piśmie.

Należy zwrócić uwagę na metody i sposoby zdobywania, albo też doskonalenia talentu i pracy (treningu). RETORZY wymyślili szereg ćwiczeń przygotowawczych jako element retorycznej sprawności.

KWINTYLIAN w swoim dziele „Kształcenia Mówcy": pisze, że w ramach retorycznego kształcenia w rzemiośle retorycznym wypracowano szereg ćwiczeń w mówieniu, myśleniu i czytaniu - celem retoryczna sprawność językowa.

4. Główne ZASADY RETORYKI.

Trzy fundamentalne zasady:

•    Zasada ORGANICZNOŚCI - słowo ma spełnić pozytywną rolę komunikacyjną i perswazyjną, oparte na prawdziwości, ma być wynikiem ładu wewnętrznego. PLATON - mowa swoisty organizm i musi być zwarta wewnętrznie - struktura harmonii.

•    Zasada STOSOWNOŚCI - decyduje o właściwym doborze i użyciu środków retorycznych - osobiste wyczucie mówcy. Stosowność retoryczna obejmuje kwestie estetyczne i stylistyczne. Stosowność wewnętrzna - utrzymanie zgodności między myślą, rzeczą i słowem. Stosowność zewnętrzna - zgoda między sposobami wygłoszenia mowy a^odbiorem przez słuchacza.

•    Zasada FUNKCJONALNOŚCI - istota perswazji jako zjawiska i aktu celowego. Zasada funkcjonalności odnosi się do myśli i słowa, ma zastosowanie przy kompozycji dyskursu - rola regulatora harmonii.

5.„RETORYKA" ARYSTOTELSA i jej zawartość.

Arystoteles odwoływał się do mówcy Demostenesa, autor „Retoryki i poetyki" -naśladowanie jest dobre i potrzebne. Arystoteles łączył retorykę i dialektykę. Twierdził, że retoryka jest mową wynajdywania wszystkiego co w mowie może mieć znaczenie przekonujące. Składnikiem mowy jest:    wartość, opinia,

prawdopodobieństwo. Wprowadził 3 rozdziały oratorstwa - polityczne, sądowe i popisowe. Składa się z 3 ksiąg:

•    I księga zawiera: zasadę prawdopodobieństwa, klasyfikację perswazji, podział rodzajów mów (doradcza, sądowa, okazjonalna),

•    II księga zawiera: teorię entymematu - sylogizm, rodzaj wnioskowania z opuszczoną przesłanką rzeczywistą, bądź pozornie rzeczywistą,

•    III księga poświęcona jest stylowi i kompozycji mowy.