- zachowania prawidłowego dystansu psychologicznego między partnerami relacji diagnostycznej
+ diagnosta
• partner, który kieruje przebiegiem badania, ale nie wywyższa się
• zachowuje relacje nieformalne
• nie powinien być zbyt nachalny
- ważne są pierwsze pytania, które mają zmotywować diagnozowanego do odpowiadania
+ w pierwszej kolejności zadajemy pytania ogólne, neutralne emocjonalnie + następnie przechodzimy o pytań szczegółowych + nie zadajemy pytań, które zawierają w sobie ocenę
- najważniejszy w relacji diagnostycznej jest autentyzm, naturalne zachowanie diagnosty
2. Podtrzymywanie kontaktu
- przede wszystkim należy sobie poradzić z oporem diagnozowanego, który jest naturalnym zjawiskiem (permanentna „walka” z oporem)
+ minimalizacja poczucia winy, zagrożenia diagnozowanego
• sygnalizacja akceptacji, zrozumienia, zainteresowania przez diagnostę (dotyczy komunikacji werbalnej i niewerbalnej)
• zachowania zmienne w formie, ponieważ stałość zachowań oznacza automatyzm
- ważna jest również dynamizacja kontaktu
+ diagnosta powinien: prosić o rozwinięcie tematu, milczeć jak diagnozowany mówi, prosić o konkretyzowanie
- diagnosta daje sygnały, że rozumie to, co mówi diagnozowany
Opór - świadome lub nieświadome unikanie przez badanego penetracji pewnego obszam treściowego, któiy może wynikać z uświadomionego lub nieuświadomionego poczucia zagrożenia.
Wskaźniki oporu
- przedłużające się milczenie
- zmiana tematu rozmowy
- intelektualizacja - badany mówi, jak być powinno, a nie jak faktycznie jest
- racjonalizacja przeżyć - usprawiedliwianie swojego złego zachowania
- zmniejszanie głębokości i konkretności - spłycanie i uogólnienie odpowiedzi
- zmiana sposobu mówienia - zmiana tonu, intonacji, akcentowania
- zapominanie pytania
- pustka w głowie - wyparcie przeżyć świadome lub nieświadome
- objawy somatyczne - pocenie, drżenie rąk
- czynny atak (psychiczny lub fizyczny)
- świadome kłamstwo
- otwarta odmowa odpowiedzi
Źródła oporu
- wewnętrzne + lęk
+ wstyd
+ poczucie winy wynikające z podawania negatywnych informacji o sobie bądź swojej rodzinie