pozbawienia wolności na czas nie powyżej 30-stu stawek dziennych albo
krótszy od lat 3 lub surowszy karą pozbawienia wolności
przekraczającą miesiąc, ale nie większą niż 3 lata
♦istnieją jeszcze wykroczenia (nie są przestępstwami)
(arL 9 § 1)
Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeśli sprawca ma zamiar jego popełnienia, tj. chce go popełnić (zamiar bezpośredni) lub przewidując możliwość jego popełnienia, godzi się na to (zamiar ewentualny)
(arL 9 §2)
Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo iż możliwość popełnienia takiego czynu przewidywał (lekkomyślność) lub mógł przewidzieć (niedbalstwo).
Zbrodnie można popełnić tylko umyślnie, zaś występek można popełnić nieumyślnie, jeśli ustawa tak stanowi.
Stadialne formy przestępstwa - przestępstwo może przechodzić przez 4 etapy;
1. zamiar - niekaralny
2. przygotowanie - art. 16 § 1, niekaralne, chyba, że Kodeks stanowi inaczej
3. usiłowanie - art. 13 § 1, karalne
4. dokonanie
Ad 2 Przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności, gdy w tym celu wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub sporządza plan działania.
Ad 3 Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. Kara za usiłowanie znajduje się w granicach ustawowej kary za popełnienie przestępstwa.
Czynny żal - jeśli ktoś dobrowolnie odstąpił od dokonania lub zapobiegł skutkowi przestępstwa nie odpowiada za usiłowanie.
Ad 4 Dokonanie to realizacja wszystkich znamion przestępstwa.
Zjawiskowe formy przestępstwa:
Sprawstwo - sprawca wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą (współsprawca) lub kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę (sprawstwo kierujące) lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie zleca jej wykonanie tego czynu (sprawstwo polecające).
Podżeganie - odpowiada za podżeganie ten, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego nakłania ją do tego.
Pomocnictwo - polega na tym, że ktoś, kto chce, aby inna osoba dokonała czynu przestępczego ułatwia jej jego dokonanie, w szczególności dostarczając narzędzia, środek transportu, udzielając rady lub informacji.
Za podżeganie i pomocnictwo odpowiada się jak za sprawstwo.