Cele są realizowane z poszanowaniem dotychczasowego prawa wspólnotowego. Art. 47 TUE - żadne z postanowień TUE nie może naruszać TWE - element wspólny dla 3 filarów. TUE nie ustanawia nowego aparatu instytucjonalnego a jedynie określa zakres kompetencji poszczególnych instytucji wspólnotowych w ramach 2F i 3F. Szczególną rolę TUE nadaje Radzie oraz KE, które mają czuwać nad zapewnieniem spójności działań UE we wszystkich filarach. Rola PE sprowadza się do funkcji komunikacyjnych.
Rada Europejska (RE) to zgodnie z art. 4 TUE organ, któiy pełni funkcję polityczną, określa ogólne kierunki rozwoju. Skład - szefowie rządów państw członkowskich. Pozostałe instytucje z 2F i 3F są instytucjami wspólnotowymi, wyposażonymi w dodatkowe kompetencje w ramach 2F i 3F.
Kolejne spoiwo to wspólne zasady. Art. 6 ust. 1 TUE określa je jako zasady wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka (PC) i podstawowych wolności oraz państwa prawa. Art. 7 TUE wprowadza mechanizm pozwalający na wymuszenie przestrzegania tych wartości w państwach członkowskich - w RE w razie uzyskania informacji na temat naruszenia praw, może przystąpić do procedury ostrzegającej, może stwierdzić ryzyko poważnych naruszeń wolności. Gdy państwo członkowskie nadal prowadzi działania złe, RE jednomyślnie w składzie szefów państw lub rządów za zgodą % PE może stwierdzić poważne naruszenie art. 6 ust. 1. Konsekwencją jest możliwość pozbawienia danego państwa członkowskiego określonego prawa do udziału w posiedzeniach RE, czyli rzeczywistego wpływu na wspólnotę. Art. 49 TUE - państwo członkowskie, które chce stać się członkiem UE musi przestrzegać zasad wdrożonych w art. 6 ust. 1. Kolejne wartości wyrażone są w Konwencji Rzymskiej z 1950. UE jest zobowiązana do poszanowania tożsamości narodowych państw członkowskieh, działania w zakresie oclirony dziedzictwa narodowego, unikania podejmowania działań dotyczących przynależności religijnej.