14) teoria wyboru publicznego {public choice) - teoria stwierdzająca, że decyzje państwa nie zależą tylko od preferencji indywidualnych, ale również od sposobu ich agregacji (problemy; brak wiedzy o użytecznościach, nieporównywalność); przenosi narzędzia i metody używane w mikroekonomii na obszar wyborów dokonywanych przez instytucje publiczne
15) zasada (optimum) Pareto - decyzja jest optymalna wtedy, kiedy poprawia sytuację przynajmniej jednej osoby nie pogarszając sytuacji pozostałych
16) teoremat Arrowa - żaden system głosowania nie pozwala w zadowalający sposób przejść od preferencji indywidualnych do zbiorowych, czyli doskonała demokracja nie istnieje; preferencje indywidualne są tak wieloznaczne i sprzeczne ze sobą, że władze mogą je uzgadniać w dowolny sposób; dlatego zainteresowano się metodami podejmowania decyzji politycznych
17) teoria rynku politycznego - panuje na nim konkurencja i barieiy wejścia typowe dla oligopolu oraz gra popytu (głosy, manifestacje) i podaży (programy polityczne -produkcja koszyka dóbr społecznych); partie realizują własne interesy (reelekcja, kariera i ideologia) przy ograniczeniu uzyskania odpowiednio dużej liczby głosów
18) teoria biurokracji - (W. Niskanen) przekonanie o 1) dużej swobodzie urzędników pozwalającej na realizację ich własnych interesów z powodu braku konkurencji (dlatego w przedsiębiorstwach decyzje menedżerów paradoksalnie pokrywają się w większym stopniu z interesem społecznym niż decyzje urzędników); 2) naturalnej tendencji do nadprodukcji usług administracji publicznej (jest to marnotrawstwo zasobów biorąc pod uwagę koszty utraconych korzyści); 3) braku skutecznej kontroli nad biurokracją ze względu na przetrzymywanie informacji
19) teoria asymetrii - (M. Olson) zbyt rozproszonym grupom nie opłaca się organizować w celu obrony swoich interesów; wzrost liczby programów rządowych wynika z większej siły przetargowej małych grup reprezentujących skonsolidowane interesy
20) logrolling - wzajemne udzielanie sobie poparcia przez różne grupy interesu
21) nowa ekonomia klasyczna -(R. Lucas, R. Barro) doktryna ekon. oparta na przekonaniu o pełnej elastyczności tynku, dzięki której stany nierównowagi są natychmiast likwidowane
Zagadnienia:
1) krzywa Laffera - graficzna interpretacja zależności wpływów podatkowych od stopy podatkowej