99010

•    podziale odpowiedzialności za proces wychowania między wychowawcę, dziecko i władze oświatowe

•    tworzenie poprzez wychowawcę atmosfery „ułatwiania”

•    zastąpienie dyscypliny samodyscypliną

•    empatii

•    autentyzmie po obu stronach relacji

Inaczej traktuje się pojęcie odpowiedzialności za własny rozwój oraz świadomość własnego „ja” u dziecka w wieku przedszkolnym, inaczej u ucznia szkoły podstawowej, czy gimnazjum, a jeszcze inaczej u osoby dorosłej.

Rozwój umiejętności porozumiewania się werbalnego ze środowiskiem człowieka również ulega zmianom i transformacji.

Zmieniają się treści, modyfikowane przez kolejno następujące konteksty w poszczególnych stadiach życia. M.Czerpaniak-Walczak twierdzi, że jednostka osiągająca podmiotowość samodzielnie, samo refleksyjnie, świadomie jest ideałem podmiotowości.

Podmiotowe traktowanie wychowanka nie może oznaczać zgody na pozostawienie jego rozwoju samemu sobie. Podopieczny może decydować o sobie w granicach możliwości rozwojowych

Wychowawca podmiotowo traktujący swego podopiecznego powinien być świadomy prawidłowości rozwojowych dziecka w powiązaniu z jego indywidualnością i tempem rozwoju.

Ważna jest inspirująca postawa wychowawcy, który powinien wdrażać w życie nowe metody wychowawcze, ukazywać nowe możliwości, zachęcać do naśladownictwa, twórczego działania, wiary w siebie.

Ważne jest poczucie bezpieczeństwa. Sama fachowość nie wystarczy w wychowaniu i nauczaniu.

Ważny jest system wartości wychowawcy, jego przekonania, mocne i słabe strony, powinien dążyć on do samokształcenia i samodoskonalenia.

Wychowawca musi innych traktować podmiotowo i wymagać tego samego w stosunku do siebie. Wychowawca powinien stać się osobą ważną dla podopiecznego.

Wychowanek ma potrzebę przynależności do rodziny czy grupy, w której przebywa. Gice się z tą grupą identyfikować. Osoby znaczące w specyficzny sposób oddziałują na innych, tak, że chce się je naśladować.

Podmiotowe wychowanie utrudniają m.in. takie czynniki:

•    w większości szkół nadal realizuje się zasadę dyrektywnego, intencjonalnego i encyklopedycznego nauczania; nauczyciel, a nie uczeń stanowi centralną postać edukacji

•    edukacja to określony sposób sprawowania władzy (władza ta, jeśli zostanie uwolniona od rygorów moralnych ograniczeń, jawi się jako siła groźna, niszcząca, odhumanizowana)

•    zasadnicze elementy edukacji stanowią metody podające (lekcje-wykłady) i sprawdziany wiedzy (tzw. klasówki)

•    za niezbędne warunki realizacji skutecznego wychowania uznaje się stosowanie rygoru i dyscypliny