99367

Śródziemnomorska

Dość długa wegetacja, duże nasłonecznienie, średnie gleby, suche upalne lato -> winorośl, oliwki, owoce cytrusowe

Sucha strefa podzwrotnikowa i zwrotnikowa

Sorgo, proso, teff, maniok, kozy, owce, wielbłądy. Tam gdzie nawadnianie: bawełna, kukurydza, herbata, daktyle, wypas bydła.

Strefa okoiorównikowa

Długa wegetacja, gleby podatne na erozje, wysokie temp. duże opady -> kawa. kakao. juta. kauczukowiec, plama oleista i kokosowa, a na glebach lepszych bawełna, trzcina cukrowa, herbata, tytoii. Hodowla bydła.

Kraje słabo rozwinięte są bardziej narażone na straty w uprawach i hodowli powodowane przez: choroby, szkodniki, chwasty, problemy glebowe. Tam właśnie występują największe wahania plonów - dla przykłady wahania 2001 - 2003 w Erytrei dla zboża 2. 2 - 6.4 q/ha.

W krajach wysoko rozwiniętych plony są dużo bardziej stabilne - Szwecja 45,8 - 48,2

Wraz z rozwojem państw pojawia się problem zbyt małej powierzchni upraw rolnych w przeliczeniu na mieszkańca. Dotyczy to nie tylko małych paiistw o dużej liczbie ludności, ale także państw rozwijających się gdzie ziemi ubywa z powodu nadmiernej urbanizacji i rozwoju arałochłonnej działalności gospodarczej.

Wpływ środowiska przyrodniczego na opłacalność rolnictwa widać na przykładzie FIN. gdzie na początku lat 90 koszt przecięmej produkcji rolnej wynosił 140 % średniej dla UE

Uwarunkowania społeczno - gospodarcze rozwoju rolnictwa

3 czynniki:

x Ziemia

X Kapitał X Siła robocza

Pozycja człowieka jest tu bardzo istotna zwłaszcza w krajach słabo rozwiniętych gdzie przeważa produkcja pracochłonna: ryz. trzcina cukrowa. Istotny jest przelicznik osób pracujących w rolnictwie na 100 ha gruntów ornych i sadów. Patrząc na ten wskaźnik w najlepszej sytuacji są niektóre kraje azjatyckie: Wietnam, obie Koree, a także Egipt, Rwanda. Problem braku siły roboczej pojawia się w Mongolii. Sudanie czy Namibii, gdzie

	świat	min	Max
Liczba zatrudnionych na 100 łia gruntów ornych i sadów	88	1 kanada, australia	382 wiemam
Grunty orne na ciągnik	52	2 izrael	19 153 czad
Udział rolnictwa w strukturze zawodowej	424%	24% usa	90 % rwanda

Ustrój rolny - stosunki własnościowe, formy władania ziemią i wielkość gospodarstw.

a)    Wspólnoty rodowo - plemienne - Czarna Afryka, Azja Płd - wsch, plemiona indiańskie - mała efektywność pracy, niedobór środków produkcji, niekorzystne warunki naniralne, niedobór wiedzy.

b)    Własność prywatna - Europa. Ameryki. Nowa Zel. JAP. Indie. Właściciele w swoim interesie dbają o jak największą efektywność gospodarstwa. Własność prywatna typu feudalnego; Peru. Brazylia,

Indie. Bliski Wschód - gospodarstwa często powyżej 100 tys ha nie chodzi im o maksymalna produkcje, ale o maksymalny dochodów przy minimalnych nakładach kapitału dzierżawa ziemi lub ugorowanie.

Na przykładzie Indii - problem dzierżawy - dzierżawca musi oddać ok. 50 % dochodu z ziemi, dlatego nie jest do niej bardzo przywiązany -> migracje do miast -> slumsy

W Indiach są umowy na kilka lat (pisemne) i na rok (ustane zawierane przez biednych chłopów). Cltłopi za dzierżawioną ziemię płacą rentę w wysokości 70 - 80 % plonów, a także tzw renta stała - liczona np. w workach zboża.

W krajach wysoko rozwiniętych dzierżawa stymuluje rolnictwo - zwłaszcza w sytuacji, kiedy grunty są drogie ( Francja - prawie połowa gruntów jest dzierżawiona)

Wielkość gospodarstw