19413 Zdjęcie0272 (5)

W warstwie powierzchniowej nabłonku znajdują się duże komórki (o średnicy ok. <»0 lim), których eyloplu/.inii może być zasado* lub kwasochlonna. Kwaso-chlomiość cytoplnzniy zależy od nagromadzenia filamentów cytokeratyny. Jesi zatem wyrazem niepełnej kcnilynizacji (stwardnienia) komórek (mechanizm kciaiynizacji jest laki jak w naskórku). Skeratynizowane komórki mają zazwyczaj jądru pykmityczne (zdegenero wnne). Kcralynizacja nabłonka pochwy w/jmiciiia jej Ścianę I uodparniu Ją nn działanie sil mechanicznych w czasie aktu płciowego.

/.uiimiy unlilonkii w cyklu inciisłruiicyjiiyiu. Pod wpływem estrogenów (ryc.

2<1.l I) w fazie proiircrucyjncj cyklu menstruncyjnego nabłonek pochwy slnjc się grubszy. Jego warstwa powierzchniowa jest dobrze wykształcona i skiada się w większości (lub wyłącznic) z komórek skerntynizowanych, o kwasochlonnej cylophiziuic i pyknotycznych jądrach. Komórki nabłonka w fazie prolifuracyjnej uwalniają do światła pochwy glikogen. Bakterie pochwy {Lactobacillus acido-rozkładają glikogen do kwasu mlekowego, który utrzymuje pł-I światła pocliwy między 4,9, a 3,5, działając przeciwbakteryjnie. Po owulacji, w fazie sok rccyjncj, powierzchniowe warstwy nabłonka złuszczają się, a nabłonek staje się cieńszy. Jego powierzchnia składa się z komórek warstwy pośredniej, tj. komórek zasadochlnnnycli, które mają pęchcr/ykowalc jądra. W czasie ciąży nabłonek pochwy pozostaje cienki, a jego powierzclmia składa się z komórek warstwy pośredniej, wśród których znajdują się wrzecionowate komórki łódkowa te.

Nabłonek pochwy noworodków jest stosunkowo gruby i przypomina nabłonek z Tuzy estrogenowej cyklu menstruacyjnego, ponieważ znajduje się pod wpływem esli ogonów matczynych, Wkrótce po urodzeniu nabłonek‘staje się cienki i nie skeratymzowuiiy i pozostaje w tej postaci do pokwitania.

W okresie mcnopmizy (po 50 rż.) nabłonek pochwy staje się bardzo cienki i składa się tylko z komórek podslawnych i małych, znsadochlonnych komórek warstwy pośredniej.

/uinezciiie diagnostyczne nabłonka pochwy. Cytologia cksfoUntywmi. Cykliczne zmiany nabłonka pochwy w czasie cyklu menstruacyjnego oraz jego cechy ujawniające się w czasie ciąży i w menopnuzic pozwalają na rozpoznawanie faz cyklu, ciąży czy mcnopmizy (ryc. 24.11).

Rozpoznania dokonuje się za pomocą prostych metod z zakresu cytologii cksiolioiywncj (ca — na zewnątrz, folium — liść, tzn.zluszczać). Zajmuje się ona analizą komórek zluszcznnych z powierzchni narządów. Nabłonek pochwy bada się wykonując wymazy pochwowe, tj. wykonując rozmazy komórek pobranych liezkrwawo i bezboleśnie z powiechrzni pochwy. Po zabarwieniu poddaje się komórki analizie, określając odsetek (wskaźnik):

1) komórek kwnsoclilonnych i zasndochlonnych, a tym samym odsetki komórek pochodzących z różnych warstw nabłonka pochwy;

?) komórek o jądrach rpyknolyrayrych;    '    •

3)    zwijania się komórek. Cyloplazmu komórek warstwy pośredniej nabłonka pod wpływem progesteronu staje się mniej sztywna, co nn rozmazach uwidocznia

mę jako/uwijunic jej fragmentów;    t

4)    agregatów komórkowych w stosunku do pojedynczych komórek. Uczbn (itkiclł agregatów na rozmuznch wzrasta w razie progesleronowej.

Poił nałdonkiem pouiiwy znajduje się błona śluzowa właściwa, składająca się t tkanki łącznej właściwej, w której jest wicłc naczyń krwionośnych. Znajduje Się

500

f

O0 u* er ’& w

b 12 di«A

15 dticA

&

Q>

$

$/gr

RoliMlZy • /li*iuai)t(i komórek mMwMi

j o g o ko

Pi ruktói iKjhtuufcn

2S d/ifii cyklu

Hyc. 24.11 u mikiuroiognirm fragmentu Ściany pocliwy Nabl, wielowarstwowy nabłonek plaski: pow — warstwą powierzchowna, poi — warstwa pnJralnla, potl warstwa jHHlslnwiui 8wł ~ błona śluzowa właściwa, Nk — naczynie krwionośne; b — schemat poku/iijjfcy zmianę grnhuóeł nabłonka oraz pojawienie się różnych komórek jwwicrzcłiownycli w cziuic cyklu iiKMinMcilini¹*

501