99414

WOJNA W KOSOWIE

Napięcia pomiędzy Serbami i Albańczykami zamieszkującymi Kosowo, prowincję Serbii, trwały od wieków. W 1989 roku, Federalna Republika Jugosławii zniosła autonomię w Kosowie, co spowodowało natychmiastowy bojkot wszelkich instytucji serbskich przez Albańczyków (stanowiących ponad 90 % ludności). Podczas rozpadu Jugosławii, w 1991 roku kosowscy Albańczycy zażądali niepodległości prowincji. W przeprowadzonym referendum w tej sprawie, większość obywateli opowiedziała się za niepodległością. Odbyły się wyboiy, w których wybrany został prezydent i parlament. Nowych władz nie uznała Serbia. Powstanie tego „państwa w państwie”, nawoływania przez Wyzwoleńczą Armię Kosowa do zbrojnego buntu oraz Serbskie represje wymierzone w albańskich Kosowarów spowodowały napięcia w całej prowincji. Doprowadziło to do wybuchu walk w 1998 roku. Władze w Belgradzie, z prezydentem Slobodanem Miloszewiczem na czele, przeprowadzały masowe wysiedlenia Albańczyków, mimo sprzeciwu społeczności międzynarodowej. W wyniku tego, około 850,000 uchodźców z Kosowa szukało schronienia głównie w Albanii i Macedonii, gdzie pomoc zapewniały im UNHCR wraz z innymi organizacjami humanitarnymi. Wobec ludności pozostałej w Kosowie stosowano represje, mordowano cywilów, przeprowadzano czystki etniczne. Gdy próby dyplomatycznego zakończenia konfliktu zawiodły, podjęto decyzję o przeprowadzeniu nalotów NATO na serbskie cele wojskowe i strategiczne. Naloty zmusiły Miloszewicza do zaakceptowania porozumienia pokojowego w czerwcu 1999 roku. Na mocy tego porozumienia wycofano z Kosowa wojska jugosłowiańskie oraz zapewniono powrót kosowskich uchodźców. W celu zapewnienia bezpieczeństwa, do Kosowa przybyło 50,000 żołnierzy międzynarodowych sił KFOR ( Kosovo Force). 10 czerwca 1999 roku, Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję nr 1244, na mocy której utworzono Misję Tymczasowej Administracji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie (UNMIK), nadając jej zwierzchnictwo nad prowincją.UNMIK ściśle współpracuje z Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), obecną w prowincji od 1 lipca 1999 roku. Współpraca dotyczy przede wszystkim udzielania pomocy w procesie tworzenia demokracji i promocji praw człowieka oraz rządów prawa w Kosowie. Wiatach 1992 - 1995, Specjalnym Sprawozdawcą Komisji Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych w Kosowie był Tadeusz Mazowiecki. Sytuacja w Kosowie nadal nie jest stabilna. Mimo obecności sił międzynarodowych, w marcu 2004 roku w prowincji wybuchły zamieszki. Sytuacja ekonomiczna wciąż jest fatalna, bezrobocie wyjątkowo wysokie a mieszkańcy sfrustrowani brakiem decyzji w sprawie ostatecznego statusu prowincji. Mimo to, powołany przez ONZ administrator Kosowa, Soren Jessen-Petersen uważa, że chociaż budowanie stabilnego i wieloetnicznego Kosowa to zadanie trudne, w wielu aspektach życia w prowincji nastąpiła poprawa. Jest także przekonany, że „bez względu na to, co wyniknie z negocjacji o statusie, ONZ musi przygotować się na ograniczenie swoich operacji oraz na przekazanie odpowiedzialności innym organizacjom i władzom lokalnym”.