340
PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
Właściwą materyą rekolekcyi zajmują się też pierwsze cykle, z których pierwszy najdokładniej uwzględnił całość ścisłego tematu rekolekcyjnego. Trzeci cykl należy do pasyjnych, stąd się tu widocznie znalazł, iż dawniej w wielkim poście pod imieniem rekolekćyi, przez dwa dni z rzędu czytywano po zakładach naukowych mękę pańską według Ewangelii św. i objaśniano ją uczniom zastosowaniami moral-nemi. Zresztą rodzaj ten z natury rzeczy opiera się na innych niż rekolekcyjne zasadach wymowy. Dzieci tak często spotykają się z obrazami drogi krzyżowej, słusznie więc, że autor wziął za treść swojego wykładu męki pańskiej to właśnie, co uderza oko dziecka. Opowiadane obrazy męki Bożej przyjemnie i praktycznie związał z życiem swego słuchacza a wlał dużo uczucia. Każdą seryę rekolekcyi, składającą się z czterech nauk, kończy nauką przed pierwszą Komunią św. W istocie z wielkim byłoby to.pożytkiem, gdyby wszędzie odnowiono prastary zwyczaj przygotowywania najbliższego dziatwy do tego aktu kilku-dniowem skupieniem w naukach rekolekcyjnych.
Niestety powszechnie jeszcze panuje mniemanie, jakoby rekolekcye były zespojone z Wielkim Postem jako przygotowanie do wielkanocnej spowiedzi. Dla ogółu zapewne jestto najsposobniejszy czas odrodzenia się duchowego. Ale niech rekolekcye będą też przygotowaniem duszy w najważniejszych chwilach życia.
Poza cyklami dołączył autor dwie egzorty przed spowiedzią szkolną, w których przypomina uczniom naukę Kościoła i upomnienia przed spowiedzią i opowiada dobrodziejstwa tego sakramentu, i jedną o siedmiu darach Ducha św. jako przygotowanie do Sakramentu Bierzmowania. Sympatyczny ten tom egzort ks. Koterbskiego oddać powinien wiele usług kapłanom, a zwłaszcza przełamać pewien przesąd jakoby rozwinięcie tematu rekolekcyjnego przechodziło pojęcie dziatwy szkolnej. Oby w każdej szkole rekolekcye i najdrobniejszą dziatwę corocznie odradzały i przygotowywały do ł-szej Komunii św. i Bierzmowania. X. Jarosław Eejowicz.
Zyd w powieści polskiej. Studyum. Teodor JesJce-Chomski. Warszawa 1914. Nakładem Księgarni Kroniki Rodzinnej. Str.
150. (Z portretem autora).
Autor zajmuje się — rzecz znana — eon amore kwestyą żydowską wogółe a polską żydowską w szczególności. Po ,,Żydach oświeconych”, po „Programie i metodzie żydów”, po „Neofitach”, po bar-