Stanowią najbardziej aktywną część gleby.Koloidy dzięki zdolności wiązania wody oraz zdolnościpęcznienia i kurczenia wywierają wpływ na właściwości fizyczne,stosunki wodne, stosunki cieplne.W glebach zawierających skoagulowane wapniem cząstkikoloidalne - głównie próchniczne -mają dobrą trwałą gruzełkowatąstrukturę.Koloidy są magazynem odżywczym dla roślin.
hydratacja cząstek koloidalnych - polega na przyciąganiu zośrodka dyspersyjnego molekuł wody,
tworzących wokółcząstek warstewkę tzw. wody hydratacyjnej. Elektrokinetyczny potencjał cząstki
koloidalnej zależy od grubościzewnętrznej warstwy kompleksujących jonów
Im P> tym układ koloidalny jest trwalszyMicela tego samego koloidu glebowego wysycana sodem
będziepochłaniała osmotycznie bardziej H20 niż micela wysycana Ca
Kationy Ca++ i Mg++ słabiej dysocjują z miceli niż Na+
KOAGULACJA I PEPTYZACJA
Koagulacja - obniżenie potencjału kinetycznego cząstki prowadzące do połączenia się pojedynczych cząstek koloidalnych w agregaty. W glebach „sorpcyjnie nasyconych" koagulatorami są Ca+
+ oraz Mg++. W glebie koagulacja zachodzi często podczas jej wysychania i niskiej temperatury. Ważne znaczenie z tego względu odgrywa orka przedzimowa.
Mimo dyspergującego działania OH- gleby zasobne w wyżej wymienione jony nie tracą w stanie wilgotnym swej naturalnej budowy gruzełkowatej.
Peptyzacja - zjawisko zwiększenia stanu rozdrobnienia zawiesin pod wpływem zwiększenia elektrokinetycznego potencjału cząstek.
Peptyzację żeli powodują H+ oraz OHUkład ujemnie naładowany peptyzuje pod wpływem jonów OH- które wnikają w wewnętrzne powłoki jonowej zwiększając jej ładunek. Szczególnie podatne na dyspersję są gleby słone które zawierają większe ilości jonów Na+
Na2C03+H0H=Na0H+NaHC03
Prędkość peptyzacji zależy od stężenia substancji
peptyzujących i temperatury.
Podział koloidów glebowych: ze względu na ładunek:
Ujemnie naładowane koloidy- humus, krzemionka, silnierozdrobnione minerały pierwotne, minerały ilaste, związki manganu
Dodatnio naładowane koloidy- Fe(OH)3, AI(OH)3, części składowe humusu tzw. kompleks ligninowo-proteinowy