1687289243

jednak do jej odrzucenia, a przeciwnie zmusza do ponownej interpretacji wypowiedzi, w której (ZK) nie będzie już naruszona.

Koncepcja Grice’a znaczenia sugerowanego zakłada, że na ogół znaczenie literalne wypowiedzi nie wystarcza do jej analizy; znaczenie literalne różni się od sugerowanego. Oczywiście nie zawsze tak jest. Więcej nawet, bardzo często znaczenia te są takie same. W przykładzie

(8)    A Która godzina?

B Pięć po piątej.

znaczenie sugerowane jest znaczeniem literalnym. Sugerowane znaczenie wypowiedzi A jest bowiem następujące: A ma zamiar spowodować, aby B pomyślał, że A chce wiedzieć, która jest obecnie godzina, chce też aby B rozpoznał, że tego właśnie chce A właśnie w wyniku tej wypowiedzi, co jest dokładnie definicją sugerowanego znaczenia wypowiedzi A będąc przy tym samym co literalne znaczenie pytania A. Podobnie ma się rzecz z wypowiedzą B. Jest oczywiste, że A i B działają zgodnie z (ZK). Co jednak ważne (8) nie jest typowym przykładem działania (ZK), gdyby bowiem tak było (ZK) nie byłaby niczym innym niż banalnym opisem wąskiej klasy konwersacji, a tak bynajmniej nie jest. Typowe sposoby działania (ZK) opiszemy na przykładach ilustrujących działanie poszczególnych maksym składających się na (ZK). Po części są one oryginalne, a po części są mniej lub bardziej zmodyfikowanymi przykładami pochodzącymi od Levinsona lub Tokarza.

(9)    A Gdzie są moje cukierki?

B Dzieci były w twoim pokoju dziś rano.

A zadaje pytanie. Literalne znaczenie jego wypowiedzi jest takie samo jak znaczenie sugerowane. Odpowiedź B wydaje się być nie na temat. B nie odpowiada wprost na pytanie zadane przez A, wydaje się, że B narusza maksymę istotności, wypowiada bowiem sąd nieistotny wobec pytania A. Tak będzie, jeśli wymiana (9) nie jest dokonywana w odpowiednim kontekście, w którym A i B posiadają odpowiedni zasób wspólnej wiedzy. W takiej sytuacji, naruszenie przez B maksymy istotności skłania A do takiej jej reinterpreta-cji, której (MR) nie będzie naruszona. A stosuje (MR) w trybie eksploatacji dochodząc w ten sposób do znaczenia sugerowanego przez B: cukierków prawdopodobnie już nie ma, zjadły je dzieci. (MR) działa bardzo podobnie w (10). Znaczenie sugerowane przez B może skłaniać A do podejrzenia, że B miał coś wspólnego z ich zniknięciem. Nie jest to jednak jedyna możliwa interpretacja. Alternatywą jest zerwanie przez B konwersacji. Zauważmy, że

14