2588001450

Wprowadzenie

Prezentowany I tom Katalogu metod diagnozy rozwoju poznawczego dziecka na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej przeznaczony jest dla specjalistów zajmujących się udzielaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach - pedagogów i psychologów szkolnych, a przede wszystkim dla pracowników poradni psychologicznych i psychologiczno-pedagogicznych zajmujących się diagnozą dzieci na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Omówione zostaną także metody przesiewowe, które mogą wykorzystywać nauczyciele. Niektóre z opisanych tu metod stosują także logopedzi w swojej praktyce diagnostycznej. Katalog może być również adresowany do studentów, głównie psychologii oraz kierunków pedagogicznych, do wykorzystania w ramach kursu dotyczącego diagnozy psychologicznej oraz/lub pedagogicznej.

Autorzy katalogu skupili się na diagnozie opartej o pomiar ocenianych cech z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi, zazwyczaj zwanych testami, czyli na diagnozie psychometrycznejl.

Celem prezentowanej publikacji jest:

■    propagowanie dobrych praktyk dotyczących diagnozy w edukacji

■    pomoc w doborze trafnych narzędzi dopasowanych do przedmiotu badania

■    wnikliwy przegląd możliwości zastosowania różnych narzędzi diagnostycznych obecnych na „rynku edukacyjnym"dla psychologów, pedagogów i nauczycieli.

Niniejsza publikacja ma charakter recenzji naukowej ukierunkowanej na ocenę możliwości praktycznego wykorzystania narzędzi diagnozy. Składa się ona z dwóch tomów. W tomie I zaprezentowano i przeanalizowano narzędzia diagnostyczne wykorzystywane dotychczas w praktyce do oceny różnych aspektów rozwoju i funkcjonowania poznawczego dziecka, a także przypomniano zasady dobrej diagnozy. Opisano narzędzia, które wykorzystuje się przede wszystkim w kontekście oceny gotowości szkolnej oraz zaburzeń uczenia się i rozwoju językowego dziecka. W tomie II katalogu przedstawione zostaną narzędzia diagnostyczne adresowane do psychologów, pedagogów i logopedów, które w ostatnich latach opracował Instytut Badań Edukacyjnych, a także zostaną omówione procedury diagnostyczne dla zaburzeń uczenia się (dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) z wykorzystaniem tych narzędzi.

Zaprezentowane w tomie I katalogu narzędzia diagnostyczne zostały wybrane według kilku zasad:

■    wybrano przede wszystkim te, które powstały w ostatnich latach, a które spełniają chociaż minimalnie podstawowe wymagania stawiane tego typu metodom

■    wybrano także narzędzia starsze, ale nadal powszechnie używane w praktyce psychologiczno--pedagogicznej, często pomimo ich niepewnej wartości.

Struktura tej wersji katalogu obejmuje 3 części - w pierwszej omówiono zasady diagnozy psychologicznej i pedagogicznej, w drugiej części przedstawiono narzędzia diagnostyczne, pogrupowane według głównego przedmiotu pomiaru wraz z rekomendacjami dotyczącymi możliwości wykorzystania ich w diagnozie psychometrycznej, zaś w części trzeciej dokonano podsumowania przeglądu i odniesiono go do dobrych praktyk diagnostycznych.

Omówione zasady dotyczące diagnozy - procedury, zwyczaje i obowiązki dotyczą zarówno psychologów, jak i pedagogów, w tym logopedów, czy nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. W takim znaczeniu w publikacji będzie używany termin„pedagog"

Autorzy mają świadomość, że odbiorcy katalogu mogą prezentować bardzo zróżnicowany poziom wiedzy i kompetencji diagnostycznych i psychometrycznych. Z tego powodu zdecydowano się na powtórzenie wielu podstawowych wiadomości z zakresu psychometrii i diagnozy w obszarze psychologii i pedagogiki.

■