Plan finansowania powinien obejmować następujące elementy:
- preliminarz obrotów gotówkowych (zwanych też kasowym), który służy jako narzędzie świadomego sterowania płynnością finansową przedsiębiorstwa (przewidywane wpływy i wydatki w określonym czasie, sposoby pokrycia niedoborów, wykorzystanie nadwyżek),
- preliminarz zysków i strat, wyników finansowych,
- planowany bilans majątkowy, zawierający planowaną wielkość i strukturę majątku oraz źródeł jego finansowania,
- preliminarz przepływów pieniężnych, obrazujący zestawienie przewidywanego przyrostu źródeł finansowania w odpowiednim przekroju oraz określenie kierunków ich przeznaczania.
Strategia finansowania aktywów
Z istoty ujęcia bilansowego wynika, źe zwiększenie majątku wiąże się nierozłącznie z zaangażowaniem dodatkowych źródeł finansowania, a jego zmniejszenie z likwidacją źródeł już istniejących. Jeżeli więc intencją kierownictwa jednostki gospodarczej jest przekształcenie struktury aktywów, na przykład przez zakup maszyn, to jednocześnie przekształceniu ulega struktura pasywów, gdyż zakupy te muszą być z czegoś finansowane. Prowadzi to do wniosku, że efektywne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa musi polegać na jednoczesnym oddziaływaniu na majątek oraz kapitał. Nie można koncentrować się na aktywach i pomijać sposób i koszt ich finansowania. Skuteczne zarządzanie może zapewnić jedynie podejście kompleksowe, przy czym pod uwagę muszą być brane również czynniki zewnętrzne, mające charakter przeważnie ograniczający. Całokształt dalekosiężnych celów może przybrać formę określonej strategii. Strategia finansowania stanowi zbiór zasad zarządzania majątkiem, w których w sposób uporządkowany określa się, jaka powinna być struktura majątku i źródeł jego finansowania, aby mogły zostać osiągnięte wyznaczone cele.
Podział aktywów na dwa główne składniki - majątek obrotowy i majątek trwały -sprawia, że każdemu z nich powinna odpowiadać inna strategia finansowania, stanowiąca odzwierciedlenie istniejących między nimi różnic. Majątek obrotowy w porównaniu do majątku trwałego:
- odtwarza się zwykle wielokrotnie w ciągu roku obrotowego, tym samym w odróżnieniu od majątku trwałego ma charakter krótkoterminowy;
- jest bardziej zróżnicowany, gdyż składa się z szeregu należnych elementów, które mają różną postać (zapasy, należności, środki pieniężne, papiery wartościowe przeznaczone do obrotu) oraz pełnią odrębną rolę w poszczególnych fazach cyklu produkcyjnego. Zarządzanie nimi polega na ich dostosowaniu do różnych zadań, jakie w każdej z tych faz muszą być spełnione;
- można go w stosunkowo krótkim czasie (bez większych strat) zamienić na środki pieniężne lub też przekształcić na dowolny inny składnik majątku obrotowego, na przykład środki pieniężne na zapasy materiałów i surowców;
- majątek obrotowy w sposób ukryty oddziałuje na zysk, gdyż jego składniki są przedmiotem decyzji podejmowanych w różnych działach przedsiębiorstwa. Pochodną tego jest konieczność łagodzenia sprzecznych tendencji w zarządzaniu tym majątkiem. Na przykład kierownik zaopatrzenia będzie dążył do zwiększenia zapasów materiałów i surowców, z kolei kierownik finansowy chciałby zmniejszyć środki zgromadzone w zapasach.
Zaangażowanie kapitałów w majątku trwałym powoduje ich zamrożenie na dłuższy okres. Stąd też wartość majątku trwałego netto powinna znajdować pokrycie w kapitale stałym, na który składają się kapitał własny i długoterminowe zobowiązania. Zależność tę określa się często złotą regułą bilansową. Interpretując tę regułę inaczej, można powiedzieć,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
11