napięć w stosunkach Wschód-Zachód - tak silnie wpływała na rozważania nad zagadnieniem bezpieczeństwa narodowego, że ignorowano zagrożenia innego rodzaju. W miarę upływu czasu, w wyniku odprężenia i zmiany układów polityczno-militarnych wystąpiła tendencja do poszerzenia treści pojęcia bezpieczeństwa o obszary niemilitarne, obejmujące sfery gospodarcze, kulturowe, naukowo-techniczne, ideologiczne oraz ekologiczne (środowiskowe).
Płaszczyzny bezpieczeństwa
Rys. 1. Przekształcenia w treści bezpieczeństwa w minionym dwudziestoleciu XX wieku
Obok poszerzenia treści pojęcia bezpieczeństwa nastąpiło także rozszerzenie jego zakresu przestrzennego. W efekcie narastających współzależności międzynarodowych, nie tylko politycznych czy ekonomicznych, lecz także ekologicznych, dotychczasowe rozumienie omawianego zagadnienia nie mogło ująć w treści całej jego złożoności. Ponadto społeczność rozwiązująca problemy własnego bezpieczeństwa staje wobec wyzwań, na które często nie ma bezpośredniego wpływu, jak chociażby zagrożenie ekologiczne1 wynikające na przykład z załamania równowagi przyrodniczej w środowisku, zanieczyszczenia atmosfery, gleby i wód czy też postępującej degradacji ekosystemów2.
5
Por. M. Grela, Koncepcje bezpieczeństwa - raport Sekretarza Generalnego ONZ, „Sprawy Międzynarodowe”
1986, nr 7-8, s. 120.
Zob. Z. Sabak, J. Królikowski, Ocena zagrożeń bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2002, s. 46.