3784493893

Część teorety czna

Szerokie stosowanie substancji wykazujących cechy trwałych zanieczyszczeń organicznych, począwszy od lat 40-tych minionego stulecia, doprowadziło do rozpowszechnienia się tych substancji w środowisku.

Pestycydy (łac. pestis - szkodnik, cedeo - niszczyć) wprowadzono do powszechnego użycia, aby likwidować szkodniki w rolnictwie i gospodarstwach domowych [2]. Gdy jednak okazało się, iż są one toksyczne również w stosunku do człowieka, zaczęto je sukcesywnie wycofywać z użycia i zastępować preparatami bardziej selektywnymi i ulegającymi szybszej biodegradacji. Niestety pestycydy chloroorganiczne charakteryzujące się bardzo dużą skutecznością wciąż jeszcze są stosowane, zwłaszcza w krajach rozwijających się, skąd mogą być transportowane drogą powietrzną i wodną na znaczne odległości [2],

Człowiek, obok pestycydów, wprowadził do środowiska również inne syntetyczne związki chemiczne, takie jak polichlorowane bifenyle, które szybko znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle.

Naturalną konsekwencją powinowactwa do tłuszczów i trwałości niektórych związków organicznych, w tym pestycydów chloroorganicznych i analitów z grupy polichlorowanych bifenyli, jest ich nagromadzenie w różnych elementach środowiska. Uwzględniając ich obecność w środowisku, łańcuch zależności pokarmowych człowieka, długość jego życia, a także fakt, że znajduje się on na szczycie piramidy pokarmowej, jest rzeczą oczywistą, że w jego tkankach omawiane ksenobiotyki odkładają się w dużych ilościach [2],

2.1. Charakterystyka fizykochemiczna pestycydów oraz analitów z grupy PCB

Wspólne cechy omawianych związków chloroorganicznych, które powodują, iż są one niebezpieczne dla organizmów żywych i środowiska, to:

❖    kumulowanie się w niektórych elementach środowiska, np. w osadach, a także w tkankach organizmów żywych, zwłaszcza w tkance tłuszczowej oraz w narządach zawierających lipidy, np. w wątrobie, nerkach, mózgu i sercu - przyczynia się do tego dobra rozpuszczalność chloroorganicznych ksenobiotyków w tłuszczach;

❖    duża trwałość;

❖    mobilność umożliwiająca występowanie w miejscach odległych od miejsc uwolnienia;

*> duża odporność na czynniki detoksykacyjne [1],

Natomiast z punktu widzenia wyboru techniki równoczesnego wyodrębniania pestycydów chloroorganicznych i polichlorowanych bifenyli z próbek o różnym składzie oraz wyboru odpowiedniej techniki analitycznej stosowanej na etapie analizy ilościowej i identyfikacji analitów, bardzo ważne są takie właściwości, jak polarność i lotność.

13