Część teorety czna
1. Część teoretyczna
Nieprzerwany rozwój cywilizacji stworzonej przez człowieka nie pozostaje bez wpływu na środowisko i zamieszkujące w nim organizmy. Rozwój gospodarki i rolnictwa jest jedną z przyczyn degradacji środowiska spowodowanej emisją coraz większych ilości rozmaitych substancji chemicznych, w tym środków ochrony roślin czy substancji wykorzystywanych w przemyśle. W ten sposób dostały się do środowiska, m.in. związki chloroorganiczne. W związku z toksycznym oddziaływaniem tych ksenobiotyków na organizmy żywe, nasuwają się następujące pytania:
❖ Jakie są realne zagrożenia wynikające z działania tych związków na organizmy żywe?
❖ W jaki sposób pestycydy chloroorganiczne oraz polichlorowane bifenyle znalazły się w środowisku i jak można je z niego usunąć?
❖ Czy konieczne jest ciągłe monitorowanie wszystkich/wybranych elementów środowiska pod kątem zawartości zanieczyszczeń chloroorganicznych?
Odpowiedź na te pytania, pomimo iż problem trwałych zanieczyszczeń organicznych nie jest nowy, w dalszym ciągu nie jest łatwa.
W ramach części teoretycznej niniejszej rozprawy przybliżone zostaną zagadnienia związane z charakterystyką, występowaniem i oddziaływaniem na organizmy żywe związków chloroorganicznych. Podjęty zostanie również problem zaleceń i przepisów prawnych oraz metodyk oznaczania analitów z grupy pestycydów chloroorganicznych oraz polichlorowanych bifenyli w próbkach żywności.
2. Krótka charakterystyka pestycydów chloroorganicznych oraz analitów z grupy polichlorowanych bifenyli
Pestycydy chloroorganiczne oraz anality z grupy polichlorowanych bifenyli zaliczane są do tzw. trwałych zanieczyszczeń organicznych. Ksenobiotyki należące do tej grupy charakteryzują się silną toksycznością, posiadają również zdolność do przemieszczania się na dalekie odległości, a przedostawszy się do organizmu człowieka mogą powodować liczne choroby, zaburzenia rozwoju dzieci oraz uszkodzenia systemu immunologicznego. Trwałe zanieczyszczenia organiczne wykazują znaczną odporność na procesy rozkładu biologicznego, łatwo rozpuszczają się w tłuszczach i ulegają biokumulacji w roślinach oraz w organizmach ludzkich i zwierzęcych wraz ze wzrostem ich zawartości w kolejnych ogniwach łańcucha pokarmowego [1].
12