3784493901

Część teorety czna

Umożliwiają one, m.in. zwiększenie produkcji żywności poprzez niszczenie chwastów i szkodników atakujących rośliny uprawne i płody rolne, ograniczają straty w czasie transportu i przechowywania żywności, odgrywają także dużą rolę w ograniczaniu wielu chorób ludzi przenoszonych przez insekty (Tabela 3) [2], Założeniem idealnym, choć nieosiągalnym w praktyce, jest pełna selektywność ich działania, tj. niszczące dla niepożądanych form, natomiast nieszkodliwe dla człowieka i pożytecznych zwierząt, owadów i roślin.

Z dużym opóźnieniem stwierdzono toksyczne działanie pestycydów, zwłaszcza chloroorganicznych, również w stosunku do człowieka. Zaczęto je wtedy sukcesywnie wycofywać z użycia i zastępować preparatami ulegającymi szybszej biodegradacji. Jednak wciąż jeszcze stosuje się je w krajach rozwijających się, skąd mogą być transportowane drogą powietrzną i wodną na znaczne odległości. W środowisku znajduje się także olbrzymia ilość pozostałości pestycydów i ich metabolitów - na składowiskach, w mogilnikach, skumulowane w organizmach żywych czy też w osadach na dnie zbiorników wodnych [22],

Obok pozostałości pestycydów w środowisku występują w znacznych ilościach anality z grupy polichlorowanych bifenyli, które są syntetycznymi związkami chemicznymi, wprowadzonymi do środowiska przez człowieka. Zagrożenia wynikające z obecności tych związków są ściśle związane z ich właściwościami fizykochemicznymi (takimi jak, m.in. dobra rozpuszczalność w niepolarnych rozpuszczalnikach, olejach i tłuszczach, niskie przewodnictwo elektryczne i bardzo duża odporność na działanie czynników chemicznych) [23], Dzięki tym cechom związki te szybko znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle (Tabela 3).

Zarówno pestycydy, jak i anality z grupy polichlorowanych bifenyli można znaleźć niemal we wszystkich elementach środowiska, a więc w wodach, glebie, osadach, powietrzu, w roślinach, organizmach zwierzęcych, żywności, a nawet w organizmie człowieka. Obecność tych ksenobiotyków w środowisku można wytłumaczyć powszechnością ich stosowania oraz długim okresem półtrwania. Należy nadmienić, że nawet dawno nie stosowane związki wciąż występują w środowisku jako depozyty w osadach, glebach czy organizmach żywych, gdzie gromadzą się w tkance tłuszczowej, z której ich usunięcie jest szczególnie trudne. Tak więc trwałość, zdolność do kumulacji w tkankach organizmów żywych oraz powszechne stosowanie na dużą skalę związków chloroorganicznych tłumaczą ich obecność w różnych elementach fauny i flory.

Pestycydy są przykładem zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł obszarowych. Natomiast anality z grupy polichlorowanych bifenyli zanieczyszczają środowisko najczęściej

20