Założenia i cele przedmiotu:
Wyposażenie studentów w podstawowe wiadomości dotyczące biologicznych, psychicznych i społecznych aspektów starzenia się i starości, zainteresowanie problemami, uwrażliwienie na potrzeby ludzi starszych, kształtowanie pozytywnych postaw wobec starości, kreowanie pozytywnej wizji życia w starości, wskazanie na możliwość przygotowania się do starości, uczenie wzmacniania osób starszych w ich sytuacjach życiowych, kreowanie dialogu międzypokoleniowego
Metody dydaktyczne:
omawianie zagadnień teoretycznych z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, omawianie przypadków, rozwiązywania kazusów,metoda problemowa
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:
egzamin - test jednokrotnego wyboru
Treści merytoryczne przedmiotu:
Rozwój gerontologii jako nauki. Gerontologia i geragogika. Warsztat metodologiczny ge-rontologii. Piśmiennictwo. Kadry gerontologiczne. Gerontologia w programach kształcenia akademickiego. Interdyscyplinarność gerontologii.
Periodyzacja życia ludzkiego. Starzenie się i starość w cyklu życia jednostki: III wiek, old old, oldest old - implikacje dla jednostki i jej krewnych/opiekunów. Progi starości - charakterystyka. Starość jako faza rozwojowa. Zadania rozwojowe w starości i role społeczne związane z podeszłym i zaawansowanym wiekiem. Bilans życiowy. Redefinicja starości.
Sytuacja demograficzna Polski i świata. Tempo zmian demograficznych i przyczyny starzenia się społeczeństw. Konsekwencje wynikające z przemian demograficznych dla życia społecznego. Charakterystyka populacji osób starszych pod względem płci, wieku, wykształcenia, stanu zdrowia, sprawności technologicznej etc. Jakość życia seniorów.
Przyczyny i przejawy biologicznego starzenia się organizmu. Stan zdrowia i sprawności fizycznej osób starszych. Teorie starzenia się człowieka.
Modele psychicznych postaw przystosowania się do starości. Potrzeby człowieka starszego. Możliwości i ograniczenia ich zaspokajania oraz kompensowania.
Wielowymiarowość przestrzeni życiowej i społecznej ludzi starych - rodzina i społeczność lokalna w życiu seniorów
Oblicza starości. Style życia w starości. Postawy młodszych pokoleń wobec starości. Postawy seniorów wobec starości. Stereotyp starości. Starość w mediach.
Międzynarodowe i polskie akty praw człowieka starszego. Organizacje, stowarzyszenia pomocowe, interwencyjne i samopomocowe - lokalne, regionalne, międzynarodowe. Człowiek starszy w wymiarze publicznym. Stowarzyszenia i organizacje prosenioralne i seniorskie, wolontariat, organizacje samopomocowe, Kościół, wspólnoty wyznaniowe.
Marginalizacja i dyskryminacja osób starszych. Ageizm. Wychowanie do starości. Aktywne starzenie się
10) Globalna, unijna, regionalna i lokalna polityka społeczna wobec starości i osób starszych: jej urzędy i instytucje. Typy lokalnej polityki społecznej
11) Obszary aktywności współczesnego seniora. Możliwości intelektualne człowieka starszego. Aktywność kulturalno-edukacyjna osób starszych jako sposób dostosowania się do zmian. Instytucje wspierające rozwój człowieka starszego. Zadania UTW oraz klubów seniora. Kursy i inne propozycje edukacyjne.
12) Pomoc społeczna a człowiek starszy. Zadania i formy pomocy. Wsparcie systemowe. Opieka środowiskowa - zadania OPS, pracownika socjalnego, opiekunów rodzinnych, domowych i środowiskowych. Ośrodki wsparcia dziennego, dzienne domy pobytu
semestr zimow