o charakterze mikroekonomicznym oraz makroekonomicznym. Natomiast od lat 50-ych XX wieku utrwalił się podział ekonomii na mikroekonomię i makroekonomię.
1.2. Problemy badawcze makroekonomii
Makroekonomia zajmuje się badaniem funkcjonowania i strukturą całej gospodarki oraz zachowaniem podmiotów i podejmowanych przez nich decyzji. W sumie zajmuje się badaniem tak zwanych zagregowanych zachowań oraz „agregatów”. Mówiąc o zagregowanych zachowaniach mamy na myśli zachowania ogółu gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i instytucji rządowych, a nie pojedynczego konsumenta, przedsiębiorcy czy pojedynczej instytucji rządowej. Zagregowane zachowania stanowią wypadkową zachowań wymienionych grup podmiotów. Oznacza to, że poszczególne podmioty, dążąc do osiągnięcia tego samego celu, niekoniecznie podejmują takie same decyzje. Wynika to z faktu, że działają one w różnych warunkach. Tak na przykład każde z gospodarstw domowych dąży do zaspokojenia potrzeb. Jednak to, jakie dobra kupują i w jakich ilościach zależy od szeregu takich czynników jak: wielkość dochodu, ceny dóbr, preferencje itd. Czynniki te tworzą określone bariery i powodują, że decyzje ogółu gospodarstw domowych są wypadkową ich zachowań indywidualnych, a nie ich sumą.
Agregaty z kolei oznaczają wielkości globalne, czyli dotyczące całej gospodarki. Przykładami agregatów są takie zmienne jak produkt narodowy, dochód narodowy, globalna podaż, globalny popyt, a także poziom cen. Na poziomie mikroekonomicznym odpowiednikami wymienionych zmiennych są produkcja przedsiębiorstwa, dochód gospodarstwa domowego, popyt na dane dobro i podaż pojedynczego dobra oraz cena dobra.
Makroekonomia bada jakie czynniki określają wymienione zmienne makroekonomiczne oraz jakie czynniki wpływają na ich zmianę. Główne problemy badawcze makroekonomii sprowadzają się zatem do badania funkcjonowania rynku dóbr i usług, rynku pieniądza i rynku siły roboczej, będącego głównym segmentem rynku czynników wytwórczych. W obszarze zainteresowań makroekonomii są również takie zagadnienia jak pełne zatrudnienie i bezrobocie, inflacja, wahania gospodarcze, a także wzrost gospodarczy. Makroekonomia bada również powiązania gospodarki krajowej z sektorem zagranicznym.
Dla opisu i wyjaśnienia związków przyczynowo-skutkowych mających miejsce w gospodarce makroekonomia posługuje się modelami. Głównym modelem jest model ruchu okrężnego, podczas gdy z mikroekonomii jest to model pojedynczego rynku.
1.3. Główne nurty w makroekonomii
We współczesnej makroekonomii wyróżnia się dwa główne nurty. Jeden z nich nawiązujący do tradycji ekonomii klasycznej, to nurt klasyczny. Drugi nawiązujący do J. M. Keynesa to nurt keynesowski. Główne obszary rozbieżności między nimi dotyczą takich kwestii, jak: stosunek do tak zwanego prawa Say’a, długości okresu czasu będącego przedmiotem analizy, oceny skuteczności rynku oraz roli państwa w życiu gospodarczym.
Ekonomiści nurtu klasycznego podzielają pogląd ekonomii klasycznej, że działa prawo Say’a. Prawo to sformułowane w XIX wieku przez ekonomistę francuskiego J. B. Say’a stwierdza, że każda podaż tworzy równy sobie popyt.
12