Kryzys finansów publicznych w Polsce jest kojarzony głównie z narastającym długiem publicznym. Odpowiedzi wymagają pytania z tym związane:
1) Jaki jest zakres długu publicznego w ujęciu ekonomicznym i prawnym?
2) Jaka metodologia jest stosowana w celu prezentacji długu publicznego w Polsce i dlaczego zainteresowany polityk czy ekonomista ma do dyspozycji wiele różnych wskaźników długu publicznego opisujących z założenia to samo zjawisko?
3) Jaka jest wiarygodność wskaźników długu publicznego, zwłaszcza w kontekście pułapu unijnego i konstytucyjnego?
4) Jak przedstawia się sytuacja Polski pod względem wielkości długu publicznego na tle innych państw?
5) Jakie są ekonomiczne, społeczne i polityczne przyczyny oraz skutki długu publicznego w świetle teorii ekonomii i badań empirycznych?
6) Jakie są stosowane ograniczenia prawne w celu utrzymania skali długu publicznego na racjonalnym poziomie i jak przedstawiają się ograniczenia wprowadzone w Polsce na tle stosowanych w innych krajach oraz w UE?
7) Jaka powinna być strategia ograniczania długu publicznego w Polsce w świetle doświadczeń historycznych oraz teorii ekonomii?
W raporcie dotyczącym zakresu długu publicznego przedstawione są odpowiedzi tylko na dwa pierwsze pytania. Pozostałe zagadnienia wymagają oddzielnego omówienia.
Celem tego raportu jest analiza i ocena funkcjonujących definicji długu publicznego i metod jego obliczania w odniesieniu do sytuacji w Polsce oraz przedstawienie propozycji racjonalizujących rozwiązania legislacyjne i statystykę długu publicznego.
W rozdziale 1 przedstawiono definicje ekonomiczne funkcjonujące głównie w publikacjach z zakresu finansów publicznych. W rozdziale 2 omówiono warunki poprawnej definicji prawnej niezbędnej dla polityki gospodarczej. W rozdziale 3 dokonano prezentacji zakresów długu publicznego przyjętych przez organizacje międzynarodowe. W rozdziale 4 przedstawiono krytyczną analizę polskiej definicji prawnej zawartej w ustawie o finansach publicznych. W rozdziale 5 zaprezentowano metody statystyczne stosowane w odniesieniu do obliczania wskaźników długu publicznego w Polsce z zaakcentowaniem nieuzasadnionej wielości różnych wskaźników tego samego zjawiska. Rozdział 6 zawiera wnioski, tzn. najważniejsze stwierdzenia raportu i propozycje rewizji rozwiązań legislacyjnych.
W opracowaniu wykorzystano jako źródła głównie publikacje naukowe i podręczniki akademickie z zakresu finansów publicznych, polskie akty prawne, dokumenty i publikacje organizacji międzynarodowych oraz publikacje ekspertów w zakresie omawianego zagadnienia. Bibliografia zawiera zestawienie wszystkich wykorzystanych źródeł.
2