JEDNOSTKA BUDŻETOWA - jest to jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych, która nie posiada osobowości prawnej. Wszystkie swoje wydatki pokrywa bezpośrednio z budżetu, natomiast wszystkie dochody takiej jednostki odprowadzane są odpowiednio, albo na rachunek budżetu państwa, albo na rachunek jednostki samorządu teiytorialnego (rozliczenie bnitto - pełnymi kwotami). Jednostki budżetowe tworzą, łączą i likwidują: ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych ustaw- państwowe jednostki budżetowe:
organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego- gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe; Prezes Rady Ministrów-jednostkę budżetową realizującą zadania na rzecz administracji rządowej. Podlega ona Prezesowi Rady Ministrów albo wskazanemu przez niego miiustrowi lub kierownikowi urzędu centralnego.
J.E.P.N ,BUB. GOSP POMOCNICZE, ZAKŁAD BUD-
Każda jednostka budżetowa działa na podstawie statutu, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej. Statut taki powinien zawierać w szczególności: nazwę, siedzibę i przedmiot działalności. Przy tworzeniu jednostki budżetowej określa się również mienie przekazywane tej jednostce przez zarząd. Likwidując jednostkę budżetową, określa się przeznaczenie mienia znajdującego się w zarządzie tej jednostki, a także możliwe jest postanowienie o utworzeniu jednostki o innej formie organizacyjno-prawnej, jak i można zdecydować o przejęciu należności i zobowiązań likwidowanej jednostki przez nowo utworzoną.
Jednostka budżetowa jest prowadzona na podstawie planu finansowego- planu dochodów i wydatków. Typowym przykładem jednostki budżetowej jest np. Urząd Skarbowy, straż poż, policja, dom dziecka. GOSPODARSTWO POMOCNICZE - wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym albo też finansowym, część jej działalności podstawowej lub działalność uboczna. Tworzone są przez kierowników jednostek budżetowych po otrzymaniu zgody od organu, który utworzył daną jednostkę budżetową.
Prowadzi działalność na podstawie rocznego planu finansowego: przychody własne; dotacje z budżetu jednostki budżetowej; wydatki będące kosztami;
rozliczenie z budżetem (stan należności i zobowiązań na początek i na koniec okresu rozliczeniowego) Koszty działalności pokrywają z uzyskanych przychodów własnych (założenie). W praktyce mogą one otrzymywać dotacje przedmiotowe oraz jednorazową dotację na wyposażenie w środki obrotowe. Forma rozliczenia z budżetem: netto - wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku netta Jednostki budżetowe mogą tworzyć więcej niż jedno gospodarstwo pomocnicze. PRZYKŁADY [warsztaty szkolne, warsztaty naprawcze przy jednostce wojskowej, laboratorium analityczne przy ZOZ, domy studenckie]