Raport z badan socjologicznych
zakres pojęcia zostaje spontanicznie rozszerzany na inne sytuacje patologiczne, które stają się sytuacjami „granicznymi": „To polega na tym, że ja na przykład startuję w jednym przetargu, a druga (firma) też startuje w drugim albo chce startować (...) I przedsiębiorcy się umawiają (...) No jest to w jakiś sposób prawo wolnego rynku, ale nie do końca uczciwe. «A ja sobie wezmę to i dam maksymalną ofertę, bo nie będą mieli wyboru, a ty sobie wystartujesz tam, a ja tam nie wystartuję». To są pewne zmowy niedopuszczalne. Albo wiemy, kto będzie startował w danym przetargu, umawiamy się z nim: «slu-chaj, jak ja wygram, to ty będziesz robił część, a jak ty wygrasz - to ja będę robił część» (...) Bo zmowa przedsiębiorców nie jest taką czystą postacią korupcji. To jest, powiedziałbym, taka wykoślawiona postać korupcji, bo to jest działanie nie fair w zakresie biznesu, niezgodne z pewnym kanonem funkcjonowania biznesu, natomiast tutaj bezpośrednio nie można wskazać biorcy, (przedstawiciele przedsiębiorstw).
Jeśli chodzi o analizę przyczyn i konsekwencji korupcji, to tutaj także można było zauważyć znaczne zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi grupami. Również zaobserwowano brak istotnych różnic pomiędzy badaniem pierwszym i drugim, jeśli chodzi o ocenę znaczenia poszczególnych czynników. Potwierdza to przypuszczenie, że wiedza organizująca postrzeganie zjawiska korupcji funkcjonuje we względnie trwałej postaci. Najbardziej systematyczne i wieloaspektowe wyjaśnienia byty prezentowane przez przedstawicieli administracji publicznej, lekarzy, także w mniejszym zakresie przez przedstawicieli środowisk uczelni wyższych. Wykaz postrzeganych przyczyn, konsekwencji jak i typowych przyjmowanych/wręczanych korzyści w poszczególnych grupach zawiera Tabela 3.
i perspektywy biorcy)
chnie zaakceptowany na
Typowe korzyści korupcyjne (potencjalne i rzeczywiste)
prezenty
zagraniczne
. , grupy (akceptacja
przez grupę tego faktu, wykluczenie tych, którzy się sprzeciwiają tym praktykom) Perspektywa biorcy:
Perspektywa dawcy:
interes niektórych studentów
'Teć n efo”rarVch°k™ntaktó w środowisku uczelnianym jako sytuacja spizyjająca zachowaniom korupcyjnym ■ 7 środowiska związanych
wewnątrz środov\
Perspektywa dawcy:
skorumpować (firma, osoba prywatna) Perspektywa bii - charakter kor
- chęć rozwoju własnej organizacji
- niepewność atrakcyjności własnej oferty w staraniach o granty
Perspektywa dawcy:
- realny interes osoby, która chce skorumpować (chęć uniknięcia kary)
- niska wykrywalność, trudność do udowodnienia, niskie ryzyko prawne
Perspektywa biorcy:
korumpującej (motyw dominacji) Perspektywa biorcy:
- niskie zarobki w administracji
- uleganie szantażowi
negatywna społeczna opir o urzędzie i środowisku wymierne straty dla państwa
obniżanie standardów
niska jakość kadry naukowej, w efekcie i jakość nauki
prezenty wręczane konferencji
pieniądze korzyści osobiste |
brak danych |
pieniądze (duże |
- ^s°k£™po an ch |
fejakjśgrupy)^ |
gałęzi gospodarki^ ’ |
rynkowych) | |
duże korzyści |
- ssas— |
toniskowde°gmo|U |
SE!ST1”’' |
15