3784501391

2. Praca w grupie

Zadaniem każdego przyszłego nauczyciela będzie praca z grupą, nie tylko z własną klasą wychowawczą, ale także z innymi klasami w szkole oraz z grupami dzieci w przedszkolu. Aby zrozumieć dynamikę grupy, konieczne jest poznanie pewnych procesów, jakie zachodzą w każdej zbiorowości.

Określmy najpierw, czym jest grupa i jakie cechy świadczą ojej istnieniu¹².

O grupie możemy mówić wtedy, gdy mamy do czynienia przynajmniej z dwiema osobami.

Cechy grupy to:

•    wspólne cele łączące wszystkich członków grupy;

•    zaakceptowane przez członków grupy normy, którymi kieruje się grupa;

•    odrębność od innych grup, innych zespołów ludzi;

•    istnienie pewnej struktury grupy (i przyjmowanie pewnych ról grupowych).

Ważne czynniki modyfikujące pracę w grupie to wchodzenie w role grupowe, zachowanie

zgodne z rolami w grupie, komunikacja wewnątrzgrupowa, a także kierowanie grupą (dokonuje tego osoba pełniąca funkcję lidera).

Znajomość ról grupowych pozwoli nauczycielom zaobserwować, jakie role przyjmują uczniowie w klasie. Pozwoli to także dopasować (w miarę możliwości) zadania uczniów do ról, jakie przyjmują oraz do specyfiki ich pracy w klasie.

Belbin wymienił następujące role grupowe¹³:

•    Lider grupy (naturalny lider) - koordynuje pracę, wie, jak kierować grupą, jest osobą pewną siebie (a jednocześnie opanowaną), stanowi wzór dla grupy, zawsze ma przed oczami cel działania grupy, pragnie wykorzystać możliwości i umiejętności członków grupy, reprezentuje grupę.

•    Myśliciel (siewca) - generuje rozwiązania, myśli niebanalnie, kieruje się fantazją, nie przywiązuje wagi do szczegółów, ale do wiedzy, ważny jest dla niego potencjał intelektualny.

•    Człowiek akcji - lubi zmiany, działa, przejmuje inicjatywę, koncentruje się na wyzwaniach, walczy z oporem i zastojem w grupie.

•    Sędzia - nastawiony na fakty, poddaje je analizie, ocenie, nie kieruje się emocjami, postępuje ostrożnie, nie potrafi jednak kierować grupą.

''Por. Mika S., Psychologia społeczna, PWN, Warszawa 1987.

^l3Por. Belbin R.M., Twoja rola w zespole. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.

14