Prawa i obowiązki nauczycieli definiuje Karta Nauczyciela. Określa ona przede wszystkim:
• zadania stawiane nauczycielowi w zakresie jego pracy dydaktycznej, a także wychowawczej;
• zadania stawiane nauczycielowi w zakresie rozwijania umiejętności ucznia i własnych umiejętności;
• zasady oceniania pracy nauczyciela;
• zadania i obowiązki dyrektora placówki oświatowej;
• kwalifikacje, które są potrzebne do godnego wykonywania zawodu (związane z wykształceniem nauczycieli, ich zdrowiem i prezentowanymi przez nich postawami);
• zasady awansu zawodowego;
• zasady podejmowania pracy i odchodzenia z pracy, przechodzenia na emeryturę;
• poziom wynagrodzenia (wynagrodzenie składa się z kilku części: wynagrodzenia zasadniczego, kwot należnych za zastępstwa i nadgodziny, dodatków, np. dodatku motywacyjnego, nagród);
• liczbę godzin pracy;
• zasady nagradzania nauczycieli.
Karta nauczyciela została określona przez ustawę z 1982 roku (dnia 26 stycznia roku 1982). Postanowienia tej ustawy zmieniano wielokrotnie (np. dokonano nowelizacji ustawy w dniu 19 listopada roku 2009)1. Każdemu przyszłemu nauczycielowi zaleca się zapoznanie z Kartą i jej nowelizacjami.
Jakie kwalifikacje uprawniają obecnie absolwentów do pracy w zawodzie nauczyciela? Określa to Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkól i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2009 r., nr 50, poz. 400)2. Najważniejsze wytyczne tego rozporządzenia porządkuje tabela zamieszczona poniżej.
6
"Na podstawie: www.men.gov.pl [data dostępu: 27.01.2011].
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkól i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dziennik Ustaw z 2009 r., nr 50, poz. 400).