3784503475

administracyjnego. W swoich definicjach administracji i prawa administracyjnego nawiązał do pojęcia publicznego prawa podmiotowego³¹.

Zdaniem T. Hilarowicza jednostce przysługują publiczne prawa podmiotowe, a naruszenie tych praw przez władzę administracyjną następuje wówczas, jeżeli odmawia się jednostce udzielenia korzyści, która jest treścią tego prawa podmiotowego, lub kiedy odmawia się uznania tego prawa, albo też kiedy zakazuje się jednostce korzystania z treści tego prawa podmiotowego³².

T. Kasznica określał publiczne prawo podmiotowe jako możność żądania czegoś od państwa lub innego związku publicznoprawnego³³. Takie rozumienie pojęcia publicznych praw podmiotowych ma wielkie znaczenie dla ochrony jednostki przed nikotynizmem. Zdaniem M. Zdyba koncepcja praw podmiotowych w dziedzinie prawa administracyjnego jest nieprzydatna³⁴. Interes prawny w sferze prawa administracyjnego oznacza przede wszystkim, że w istnieje norma materialnoprawna, która kształtuje sytuację jednostki w zakresie ustalonym przez jej treść. W związku z tym jednostce przysługuje prawo do takiego ukształtowania swojej sytuacji, ażeby sytuacja ta była zgodna z treścią danej normy materialnoprawnej. Interes prawny jednostki wywodzi się z prawa materialnego oraz skierowany jest na realizację tego prawa. Można wyróżnić także interes formalnoprawny, który służy do realizacji treści uprawnień o charakterze materialnoprawnym³⁵. Interes prawny jednostki nie zawsze jest tożsamy z interesem faktycznym. Interes prawny w określonym stanie faktycznym może pokrywać się w całości z interesem faktycznym i wtedy zakresy tych interesów są w pełni tożsame. W takiej sytuacji przepisy prawne gwarantują realizację interesu faktycznego. Interes prawny może jednak też tylko częściowo być zgodny z interesem faktycznym jednostki. Możliwe jest także takie wzajemne ułożenie interesu faktycznego i prawnego, że interes prawny jednostki jest w sprzeczności z jej interesem faktycznym. M. Zdyb wyróżnia sytuację, kiedy interesy faktyczne nie znajdują odzwierciedlenia w obowiązującym stanie prawnym, a żadna norma prawna nie zabrania realizacji tych interesów. Można również wyróżnić taki stan, w którym abstrakcyjny interes prawny jednostki istnieje niezależnie od stanu faktycznego. Jednak niezależność ta może być tylko pozorna, gdyż jednostka może nie uświadamiać sobie pewnych korzystnych okoliczności, a jej potrzeba określonego dobra nie musi być na tyle silna, żeby znaleźć odzwierciedlenie w żądaniu ochrony prawnej³⁶. Wzajemne relacje interesu faktycznego i interesu prawnego w praktyce mogą przybierać różne formy. Norma prawa materialnego tworzy sytuację, że interes faktyczny przekształca się w interes prawny. Normy administracyjnego prawa materialnego mogą różnie określać treść interesu indywidualnego. Pierwszym przypadkiem jest, kiedy treść interesu prawnego wynika wprost z ustawy, a do powstania tego interesu nie jest konieczna aktywność organu administracji, który kontroluje jedynie jego zgodność z prawem. Druga sytuacja ma miejsce, kiedy interes prawny powstaje przez odpowiednie zachowanie się jednostki, z którym prawo wiąże określone skutki prawne. Trzecim sposobem powstania interesu jednostki może być konkretyzacja normy prawnej ogólnej i generalnej w drodze decyzji administracyjnej³⁷.

³¹    W. Szwajdler: op. cit., str. 44.

³²    T. Hilarowicz: Najwyższy Trybunał Administracyjny i jego kompetencja, Warszawa 1925, str. 152.

³³    S. Kasznica: Polskie prawa administracyjne, Poznań 1947, str. 142.

³⁴    M. Zdyb: op. cit., str. 35 i nast.

³⁵    W. Szwajdler: op. cit., str. 50.

³⁶    M. Zdyb: op. cit., str. 43.

³⁷    Ibidem, str. 73.

13