3784503818

PRZEGLĄD GÓRNICZY 2010

wytrł|i»wW4, MPa

O 5 10 15 20

Rys. 2. Profil penetrometryczny skal zalegających w stropie warstwy II

3. Podstawowe warunki prowadzenia robót górniczych

bezpośrednio pod zrobami

Podstawowym czynnikiem decydującym o warunkach eksploatacji złoża jest dobrze dobrana technologia. Podstawowymi parametrami wejściowymi do doboru technologii wybierama złoża są m.in. wartość i rozkład naprężeń w górotworze, rodzaj i własności skał budujących masyw, lokalizacja wyrobisk przy gotow aw czy ch i eksploatacy jnych, przekrój poprzeczny wyrobiska, rodzaj obudowy wyrobiska itp.

Sytuację panującą w górotworze w rejonie wyrobisk zlokalizowanych bezpośrednio pod zrobami można przedstaw ić w postaci dyskretnej struktury skały, w której ośrodek traktowany jest jako statystyczny układ elementów o dowolnym kształcie, nie powiązanych ze sobą. lecz wspartych o sobie w taki sposób, że pomiędzy mmi występują siły' na sty kach [1, 2, 4]. Uwzględniając fakt, iż w miarę upływu czasu wartość i rozkład naprężeń w górotworze ulega zmianie w wyniku relaksacji naprężeń, dla uwzględnienia wpływu czasu na wielkość odprężenia górotworu można stosować zasady stosowane w klasycznych metodach określania wartości i rozkładu naprężeń w górotworze. Wykorzystując przedstawione zasady na ry sunku 3 przedstawiono przykładowy wykres kształtowania się współczynnika odprężenia warstwy niższej po wybraniu warstwy wyższej w zależności od kata tarcia wewnętrznego materiału wypełniającego pustkę poeksploatacyjną oraz czasu.

Prowadzenie robót górniczych w rejonie strefy zroszonego górotworu niesie w sobie w iele zagrożeń, które należy uwzględnić. Na rysunku 4 przedstawiono systematykę podstawowych zagrożeń występujących w rejonach zroszonego górotworu.

4. Podsumowanie

Zagadnienie prow adzenia robór górniczych bezpośrednio pod zrobami ma istotne znaczenie dla kopalń prowadzący ch eksploatację w pokładach grubych. Prowadzenie eksploatacji systemem ścianowym z góry' w dól powoduje, że w warstwach

kątlaid»»wwn(«i7nogoirobftiv. °

Rys. 3. Kształtowanie się współczynnika odprężenia