NEOSEMANTYZMY. Nowe znaczenia znanych wyrazów lub (rzadziej) połączeń wyrazowych. Przykłady: instalacja (jako dzieło sztuki), warsztaty (kursy), program.y
NEUROLINGWISTYKA. Nauka o języku z punktu widzenia coraz lepiej rozpoznawalnych możliwości naszego mózgu
NOWOMOWA (NEWSPEAK). Termin Orwella z jego książki - antyutopii „1984 rok”, gdzie między innymi opisuje zdegradowany przez politykę państwa totalitarnego język. Jest to zatem, w swoim pierwotnym, znaczeniu język totalitarnej propagandy politycznej. Dzisiaj, w każdym razie w jeżyku polskim, nie jest to termin jednoznaczny. Michał Głowiński, uznany specjalista interpretacji tego sposobu „komunikowania się” ze społeczeństwem, w swojej ostatniej książce „Nowomowa i ciągi dalsze”, ze zdumieniem konstatuje, ze nie mamy już od dawna ustroju totalitarnego, ale NM nie umarła. W wersji współczesnej i w polskiej rzeczywistości, nazywa ją PISOMOWA, ale wydaje się ,że język polityki w ogóle jest w istocie rzeczy nowomową. Jeszcze jedno , metaforyczne znaczenie, które powstało dzisiaj, to język niezrozumiały, którym ktoś się posługuje, ażeby nas oszołomić i wprowadzić w błąd, zmanipulować.
ODCZYTYWANIE SENSU WYPOWIEDZI. Odbywa się ono z udziałem trzech okoliczności: 1) znajomość kodu (słownictwa oraz reguł łączenia ich w sensowne wypowiedzi) wspólna dla uczestników aktu komunikacji, 2) Wiedza mówiących o świecie, o faktach, ale i szerzej - tzw. wiedza encyklopedyczna. Także wiedza oparta na doświadczeniu jako podstawy umiejętności wnioskowania, 3) twórcze wnioskowanie (INFERENCJA , zob.: ZASADY INFERENCJI). OKAZJONALIZMY (WYRAŻENIA OKAZJONALNE) . Jest to kategoria wyrażeń językowych (słowa oraz ich połączenia), które mają charakter autorski; powstają sytuacyjnie, okazjonalnie, ponieważ nadawca danego komunikatu nie może zmieścić się w granicach słownictwa sytuacyjnego albo tez komunikat, który nadaje - ma charakter niezmiernie oryginalny. Najczęściej autorsami okazjonalizmów SA mistrzowie słowa, ale zdarza sisie to także zwykłym użytkownikom jeżyka. PARADYGMAT GRAMATYCZNY = zespół form deklinacyjnych lub koniugacyjnych danego typu wyrazów.
PARAJĘZYKOWE ŚRODKI KOMUNIKACJI. Akcent, intonacja, ton głosu, tempo mówienia. One też są zdeterminowane kulturowo. Np., w kulturze anglosaskiej nie jest przyjęte gestykulowanie. Druga skrajność, to kultura żydowska, a także włoska oraz krajów arabskich. Tutaj gestykulacja i inne środki parajęzykowe po prostu obowiązują. Bez nich nie ma fortunnego aktu komunikacji.
PERCEPCJA. Termin, którego rozumienie jest niezbędne, zwłaszcza jeżeli mówimy o różnych realizacja KOMUNIKATYWNEJ FUNKCJI JĘZYKA., jest to po prostu postrzeganie, uświadamianie sobie przedmiotu, zjawiska.. Sposób reagowania, odbierania wrażeń. Może być słuchowa, wzrokowa. Słuchowo-wzrokowa. PERFORMATYWY. Wypowiedzi sprawcze, zawsze tylko w 1 osobie. Np. mianuję ciebie... ja ciebie chrzczę, ogłaszam małżeństwo.
PLAN TREŚCI (PT). Strona znaczeniowa wyrażeń językowych. W związku z tym został (przez strukturalistów) wyodrębniony i PLAN WYRAŻANIA (PW). Te 2 plany występują w każdej wypowiedzi. PW to forma wypowiedzi (użyte wyrazy,
17