4461062491

W pedagogice, omawiane badania, eksponują funkcjonowanie instytucji szkolno-wychowawczych - ich specyfikę, a ponadto obraz uczniów, nauczycieli i co szczególnie ważne losy życiowe i kariery zawodowe absolwentów. Dzięki takim badaniom można też przyjrzeć się takim wymiarom wychowania jak: polityka oświatowa, religia, ruchy społeczne¹⁶.

W najnowszych pedagogicznych badaniach biograficznych wyróżnia się trzy wyraźne tendencje:

a)    biografia jako obszar uczenia się (badania z zakresu oświaty dorosłych);

b)    biografia i zjawiska patologii społecznej (badania na pograniczu nauk o wychowaniu, resocjalizacji, pedagogiki penitencjarnej i kryminologii);

c)    biografia i zmiana makrospołeczna (badania nad światem bezdomnych)¹⁷.

Środowiskowe badania pedagogiczne opisują „to co jest" w terenie. Chodzi tutaj o poznanie procesów wychowania, socjalizacji, uczestnictwa w kulturze. Przedmiotem pedagogicznych badań środowiskowych jest „ relacja jaka zachodzi pomiędzy środowiskiem życia człowieka a procesem wychowania"¹⁸.

W pedagogicznych, jakościowych badaniach środowiskowych obowiązują następujące zasady:

-    bezpośredniej styczności za środowiskiem,

-    dialogicznej relacji badawczej,

-    współdziałania i współpracy z podmiotami środowiskowymi,

-    operowania bogatym materiałem badawczym,

-    wżywania się w środowisko¹⁹.

Pole omawianych badań wyznaczają dwie tendencje:

1.    Etnograficzna - kieruje się w stronę określonego obszary rzeczywistości (miasto, wieś, społeczność lokalna, itp.), badacz dowiaduje się jak ludzie postrzegają świat i na tej podstawie tworzy monografie terenowe.

2.    Partycypacyjna (badanie w działaniu) - badacz jest równocześnie przewodnikiem, który nie tylko zbiera dokumentację, ale również prowadzi badanych do przyjętych rozwiązań praktycznych. To stymulowanie zmian w otoczeniu odnosi się głównie do zmarginalizowanych społecznie jednostek i grup.

¹⁶    Tamże, s.93.

¹⁷    Tamże, s. 93-94.

¹⁸    Tamże, s. 96

¹⁹    Tamże, s. 96

16