5027719724

Określenie kierunku północy za pomocą pewnych cech przedmiotów terenowych*

Duże kamienie i skały porośnięte są od strony północnej mchem Mrowiska są bardziej spadziste, przeważnie od strony północnej.

Kora samotnie rosnących drzew od strony północnej jest często grubsza. Gdy cały pień jest obrośnięty mchem, na północnej stronie jest go więcej.

Korony samotnie stojących drzew są przeważnie bardziej rozwinięte od strony pot udniowej ( jednak na rozwój drzewa wpł yw mają również inne czynniki atmosferyczne np. silne wiatry wiejące zwykle z tego samego kierunku ). Słoje ściętych pni są szersze od strony poł udniowej, a bardziej

skupione od strony pół nocnej.

Poza tym - śnieg szybciej topnieje i znika na południowych stokach.

AZYMUT

Azymut to k?t, zawarty mi?dzy kierunkiem pó?nocnym a kierunkiem marszu lub kierunkiem na dany przedmiot, mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Położenie punktów oraz kierunki w terenie i na mapie wyznacza się za pomocą azymutów. Dokonując pomiaru azymutu na mapie, należy wyznaczyć na mapie jego ramiona. Jednym ramieniem będzie kierunek pół nocy topograficznej (linia pionowa siatki kilometrowej) lub geograficznej (poł udnik miejscowy), a drugim będzie prosta na dany cel (kierunek marszu). Kreską zerową kątomierza należy ustawić na linii pół noc - poł udnie i odczytać wartość kątów azymutu na kątomierzu busoli.

W celu określenia azymutu magnetycznego w kierunku na dany przedmiot należy zwolnić igłę magnetyczną stanąć twarzą w kierunku wyznaczonego przedmiotu i nastawić przyrządy celownicze na ten przedmiot. Stojąc nieruchomo, trzeba p okręcać ruchomym pierścieniem busoli do momentu, gdy zero na podział ce pokryje się z igł ą magnetyczną (pół nocnym jej końcem).

Wówczas odczytuje się wartość azymutu magnetycznego na wysokości muszki.

Busola - często niesłusznie nazywana kompasem. Ma podobną do niego budowę, ale jest bardziej rozbudowana. Podobnie jak w kompasie możemy w niej wyróżnić: podstawę (1), na której znajduje się obrotowy pierścień z podziałką w stopniach (tzw. limbus) (2), wewnątrz znajduje się igła magnetyczna (3). Busola często posiada blokadę igły magnetycznej (4) Aby pomóc nam w dokładniejszym wyznaczeniu kierunku na podstawie busoli, znajdują się przyrządy celownicze: muszka (5) i szczerbinka (6), a także zwierciadło (7) i linijka (8). Na limbusie znajduje się również wskaźnik (9) (linia północ-południe), pomocny np. przy wyznaczaniu azymutu.

13