5341839113

5. PRODUCENT JAKO PODMIOT GOSPODARUJĄCY

Producent

Przedsiębiorstwo

Monopson

Funkcja

podażowa

(produkcyjna)

przedsiębiorstwa

Funkcja

popytowa

przedsiębiorstwa

Producent jest to podmiot gospodarczy, który prowadzi działalność gospodarczą (produkcyjną lub usługową) na własny rachunek w celu osiągnięcia korzyści, stosując wybraną technologię oraz organizację produkcji. Celem producenta jest maksymalizacja zysku, dlatego podejmuje on decyzje w ramach danej technologii produkcji, uzależnione od środków jakimi dysponuje i cen czynników produkcji, kierując się zasadą optymalizacji. Głównymi cechami charakteryzującymi producenta są: odrębność ekonomiczna, odrębność organizacyjna, o* odrębność prawna.

Przedsiębiorstwo, obok gospodarstwa domowego, jest podstawowym podmiotem gospodarki rynkowej. Wyróżnia się kilka kryteriów, według których można klasyfikować przedsiębiorstwa:

kryterium własności - przedsiębiorstwa prywatne, spółdzielcze, państwowe, spółki;

kryterium pozycji rynkowej - przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjne,

0    ograniczonej konkurencyjności, monopole, oligopole i monopsony¹;

ł> kryterium wielkości przedsiębiorstwa - przedsiębiorstwa małe, średnie

1    duże; przedsiębiorstwem jest zarówno jedna osoba prowadząca działalność gospodarczą, jak i firma zatrudniająca dziesiątki tysięcy pracowników.

Można wyróżnić trzy funkcje przedsiębiorstw: podażową, popytową i społeczną:

1.    Funkcja podażowa (produkcyjna) sprowadza się do wytwarzania dóbr i usług oraz kierowania ich na rynek (krajowy i międzynarodowy). Mogą to być wyroby i usługi zaspokajające stare, tradycyjne potrzeby lub potrzeby nowowykreowane przez przedsiębiorstwa w wyniku działalności marketingowej. W tym ostatnim przypadku przedsiębiorstwa spełniają funkcje unowocześniania gospodarki i konsumpcji.

2.    Funkcja popytowa. Przedsiębiorstwa jako uczestnicy rynku zgłaszają popyt na rzeczowe i osobowe czynniki produkcji, spełniając tym samym funkcję popytową. Czynniki produkcji to efekty pracy innych przedsiębiorstw produk-

1

Monopson to forma rynku, w której występuje jeden odbiorca oraz wielu dostawców danego dobra czy usługi. Tego typu pozycję na rynku mogą posiadać przede wszystkim firmy państwowe kupujące np. usługi zdrowotne, ropę naftową lub gaz ziemny.