7133531441

496 D. Żołnierczyk-Zreda, T. Majewski Nr.

Obsługa uchwytów, klamek, dźwigni i przycisków powinna być prosta, niewymagająca obrotu przegubem, a ich uruchomienie powinno być możliwe przy użyciu jednej ręki bez potrzeby używania podparcia lub zbyt dużej siły. Bardzo dobrym przystosowaniem stanowiska pracy dla osób z uszkodzeniem kończyn górnych jest sprzęt sterowany za pomocą pedału (6,13).

Przystosowanie miejsca pracy do potrzeb osób z dysfunkcją kończyn górnych może obejmować także ewentualne zwiększenie blatu stołu roboczego lub biurka, zgodnie z indywidualnymi potrzebami pracownika, lub umieszczenie dodatkowych elementów na stanowisku pracy, które umożliwiłyby mu wykonywanie czynności zawodowych jedną ręką.

Największe możliwości zatrudnienia osób z uszkodzeniem jednej kończyny górnej, czasami także obu kończyn górnych, dają prace i zawody o charakterze umysłowym, które nie wymagają wysokiej sprawności manualnej, np. stanowiska kierownicze, różnego rodzaju doradztwo i udzielanie informacji (14). Warunkiem pracy w tych zawodach jest jednak uzyskanie odpowiednich kwalifikacji, najczęściej - ukończenie studiów wyższych. Szczególnie dobrze dobrane dla osób z uszkodzeniem kończyn górnych muszą być prace w przemyśle, usługach lub rolnictwie.

Przystosowanie środowiska pracy do potrzeb pracowników z uszkodzeniem kończyn dolnych

Osoby z uszkodzeniem kończyn dolnych mają stosunkowo duże możliwości podjęcia pracy zawodowej, szczególnie w zawodach, w których praca wykonywana jest głównie w pozycji siedzącej i nie wymaga częstego przemieszczania się. Przy lżejszych uszkodzeniach kończyn dolnych ograniczenia i trudności w wykonywaniu większości prac praktycznie nie istnieją, a problemem może być jedynie dłuższe utrzymanie pozycji stojącej lub konieczność częstego przemieszczania się po zakładzie pracy. Uszkodzenie kończyn dolnych, podobnie jak kończyn górnych, daje osobom niepełnosprawnym szansę wykonywania różnych zawodów o charakterze umysłowym (14).

Niektóre osoby z uszkodzeniem kończyn dolnych mogą mieć przeciwwskazania do wykonywania prac wymagających dużego wysiłku fizycznego. Używanie sprzętu ortopedycznego (poruszanie się na wózku inwalidzkim, za pomocą protez, kul) wymaga od tych osób dużo siły, co powoduje, że łatwiej się męczą, a stopień tolerancji na wysiłek fizyczny może być u nich niższy niż u osób sprawnych.

Żeby pracownicy z uszkodzeniem kończyn dolnych mogli efektywnie, bezpiecznie i wygodnie wykonywać swoje zadania zawodowe, należy z reguły przystosować miejsca i stanowiska pracy. Konieczność tę wymuszają trudności tych osób w poruszaniu się, wykonywanie pracy w pozycji siedzącej lub używanie sprzętu ortopedycznego, takiego jak laska i laska podpórcza lub wózek inwalidzki.

Przystosowanie stanowiska pracy dla tych osób powinno polegać na zapewnieniu odpowiedniej przestrzeni wokół stołu roboczego lub biurka w taki sposób, aby pracownik na wózku inwalidzkim mógł swobodnie manewrować i przemieszczać się między elementami wyposażenia swojego stanowiska - szafami, regałami z narzędziami, materiałami itp. Nie tylko osoby jeżdżące na wózkach, ale również pracownicy poruszający się za pomocą kul lub laski mogą wymagać większej przestrzeni wokół stanowiska pracy, niż jest to przewidziane dla pracowników nieużywających tego rodzaju sprzętu.

Ponadto pracownicy poruszający się na wózkach inwalidzkich, a także osoby używające kul i lasek wymagają zniesienia wszelkich barier architektonicznych, które utrudniają im przemieszczanie się w zakładzie pracy. Osoby te potrzebują odpowiednio szerokich wewnętrznych dróg komunikacyjnych bez elementów zwężających się, aby mogły swobodnie poruszać się i mijać się z innymi pracownikami. Dotyczy do szczególnie korytarzy z wolnostojącymi meblami, które mogłyby stanowić bariery dla pracowników z uszkodzonymi kończynami dolnymi. Zniesienie barier architektonicznych powinno obejmować także wysokie progi, które powinny być zastąpione pochylniami - łagodnymi podjazdami (15).

Podobnie otwory wejściowe - drzwi do różnych pomieszczeń i wind - powinny mieć odpowiednią szerokość, aby możliwe było swobodne przemieszczanie się na wózku inwalidzkim lub za pomocą kul. Dla osób poruszających się na wózku wejścia do budynków, zwłaszcza tych, do których prowadzą schody, powinny mieć łagodne i bezpieczne pochylnie, podjazdy, których nawierzchnia powinna być wykonana z materiałów przeciwpoślizgowych (15). Z kolei dla osób poruszających się za pomocą laski lub kul dużym ułatwieniem i pomocą mogą być poręcze umieszczone wzdłuż szlaków komunikacyjnych. Dla użytkowników wózków inwalidzkich ważne jest, aby przyciski w windach były odpowiednio obniżone, co umożliwi samodzielne korzystanie z nich.

Przystosowanie stanowiska pracy do potrzeb pracowników z uszkodzeniem kończyn dolnych powinno być ukierunkowane przede wszystkim na zapew-