7133532052

4-2003 TRIBOLOGIA 17

Rys. 4. Przyrząd do przeciągania pasa blachy pomiędzy wkładkami narzędziowymi

Fig. 4. A device used for “strip-drawing” test

Przeciąganie pasów blachy przeprowadzono bez smarowania (w warunkach tarcia technicznie suchego) oraz z zastosowaniem następujących smarów technologicznych:

-    handlowych smarów olejowych oznaczonych literami A, H, P,

-    smarów olejowych własnej kompozycji - smar nr 98 i 98a,

-    smaru olejowego z dodatkiem syntetycznym - smar nr 04,

- smaru grafitowo-olej owego (smar nr 47b) i grafitowo-wodnego (smar 8 la).

Przykładowe wyniki badań przedstawiono na Rysunku 5. Z przeprowadzonych badań laboratoryjnych wynika, iż smar technologiczny powoduje istotne obniżenie wartości współczynnika tarcia i co się z tym wiąże zmniejszenie zużycia narzędzi. Ponadto smarowanie ogranicza bezpośredni kontakt obrabianego materiału z narzędziem, a zatem ogranicza możliwość powstawania „nalepień”, głównej przyczyny zużycia adhezyjnego. Należy również pamiętać o tym, że nie wszystkie smary są równie skuteczne w przypadku kształtowania różnych gatunków blach, czasami występuje tzw. zjawisko „slip-stick”, uniemożliwiające proces tłoczenia, 13] Smar nr P wykazywał najniższy współczynnik tarcia spośród badanych smarów, jednakże jego wadą jest wysoka lepkość. Smar ten sprawia trudności zarówno podczas nanoszenia na blachę, jak również podczas usuwania go z blachy.