2251772470

I

i⁹*

/

/

ca* ?

r

Rys. 7. Przyrząd do spracowania profili lo autogra£ó%v Wild A7 1 A8

:ys. 8. Koordynatograf, autografu Wilda A8 z przymocowanym przyrządem do opracowania profili

onalny obraz diapozytyw z wykreślonymi warstwicami tej samej skali — to otrzyma się plan sytuacyjno-wyso-ościowy. Tego rodzaju plany miałyby zastosowanie przy rojektowaniu budowli inżynierskich. Z możliwościami foto-rafii łączy się ściśle zagadnienie powiększania treści zdjęć otniczych i tu wchodzimy w nowy problem, który stano-i przejście do wykorzystania fotogrametrii od strony kar-ograficznej, a mianowicie do wielkoskalowych pomiarów atastralnych. Może to nie jest całkowicie zrozumiały ten iój przeskok od powiększenia zdjęć do katastru, ale posta-am się to zaraz wyjaśnić.

W jaki sposób SDorządza się dzisiaj, prawie wszędzie, ilany katastralne? Ogólnie jest znane, że klasyczne meto-ly pomiaru wymagają: triangulacji, poligonizacji, rozgra-iczenia, ustalenia własności, stabilizacji punktów, pomiaru zczegółów, obliczenia współrzędnych i skartowania pla-u — który stanowi nasz końcowy dokument.

Metoda fotogrametryczna jest na ogół podobna do metody klasycznej. Pewne różnice — to ewentualne zasygnali-:owanie punktów granicznych, wykonanie zdjęć, powiększcie ich i odczytanie w terenie i bezpośrednie skartowanie a pomocą autografu lub też odczytanie współrzędnych na utografie, przeliczenie ich na układ krajowy, a następnie unktowe skartowanie. Końcowym efektem jest plan ka-stralny, jaki znamy wszyscy, a mianowicie: plan kreskowy z numerami działek. Plan taki nie odtwarza całkowicie ibrazu terenu, poza liniami łączącymi punkty graniczne, tóre są jedynie podobne do linii terenowych. Fotografia, edyny dokument przedstawiający wiernie obraz terenu, •ozostaje przy tej metodzie jako ogniwo pośrednie. Ponieważ wiadomo jest, że prawie nigdy nie można zyskać na większych obszarach aktualnego stanu map, przeprowadzono w jednym z kantonów szwajcarskich następujące doświadczenie. Przechowuje się jako produkt końcowy uczytelnione powiększenie zdjęć lotniczych z miarami dla punktów nieczytelnych na zdjęciu, które stanowią dokument dla ksiąg wieczystych, a zarazem mapę podstawową. Każdy punkt jest ściśle powiązany z punktami sąsiednimi w jedną całość na tym długo żyjącym dokumencie. W przypadku zmienionej w znacznym stopniu sytuacji można zawsze odtworzyć pewne punkty, działki lub bloki działek na autografie. Wykonywanie zdjęć celowanych na poszczególne sekcje mapy ułatwia ogromnie utrzymanie katastru fotograficznego.

W przypadku zapotrzebowania na mapy kreskowe, jakie są stosowane obecnie, mogą one być w każdej chwili na życzenie opracowane na autografie. Metoda ta może mieć również zastosowanie na obszarach, gdzie dotychczas nie ma katastru.

Skoro jestem już przy pomiarach dla opracowań wielkoskalowych chciałbym omówić dalsze zagadnienie. Z chwilą, kiedy udało się osiągnąć metodami fotogrametrycznymi średnie dokładności współrzędnych od ± 6 do ± 10 cm przy wysokości lotu około 1200 m, otwarły się przed fotogrametrią nowe dziedziny pracy.

1. Systematyczne fotogrametryczne zagęszczanie sieci triangulacyjnych trzeciego lub czwartego rzędu, a więc zastąpienie triangulacji wypełniającej i poligonizacji przez gęstą sieć punktów stałych w odległości 250—350 m. Przy czym dokładność odcinków wyznaczonych fotogrametrycznie okazała się wyższa i bardziej jednorodna niż dokładność sąsiednich ciągów poligonowych lub linii pomiarowych.

Rys. 8. Diagram profilowy 1 : 1000 na płycie szklanej dla opracowania profili poprzecznych przy trasowaniu autostrad. Odstęp profilów sąsiednich 20 m. Odstęp między punktami profilu w tym przypadku 5 m dla terenu płaskiego

\

_i-J_I_I_I—I—I_I—I—I-1—i—i—I—I-1—i—l-1—I—I-1—i—i-1-1-1-1-1-1—l-1-1-1—i-1-1—l-1-1—l—

0 5 10 15 20 25 30 35 W W 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 IW li5 150 155 160 165 170 175 IBO 185 ISO 65 200

i—l—l

1    -ł-!--1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-I-1-1-1-1-1-i-1-1-1-1-1-1-1-1-1-i-1-1--1-1-1-L

0    5    10    15    20 25    30 35    W    W    50    55    60 65    70    75    80 85    80    95    100 105 HO 115 120 125 130 135 M IW 150 155 160 165 170 175 180 185 190 /95 200 0 5 10 15 20 25 30 35 W W 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 HO IW <150 155 160 165 170 175 HO 105 190 195 200

.i—i—i—i—i_i—u

0 5 >0 15 20 25 30 35 W W 50 55 60 65 70 75 80 65 53 35 100 105 1/0 115 120 125 130 135 IW IW 150 155 160 165 170 175 180 185 120 195 W

22