20 TRIBOLOGIA 4-2003
chropowatości narzędzia po próbie przeciągania pasa blachy aluminiowej pomiędzy stalowymi wkładkami narzędziowymi.
Rys. 7. Chropowatość powierzchni - parametr Ra: a) ze smarem b) bez smaru. Para trąca: stal narzędziowa-blacha aluminiowa; droga tarcia - lm, nacisk jednostkow y 10 MPa
Fig. 7. Surface roughness - Ra parameter: a) with lubricant b) with no lubricant. Frictional pair: tool Steel - aluminium sheet; friction distance lm. unit pressure 10 MPa
Na podstawie przeprowadzonych badań doświadczalnych można stwierdzić, że:
- smarowanie nie tylko wpływa na zmniejszenie współczynnika tarcia, ale również zapobiega powstawaniu „nalepień” odkształcanego metalu na narzędziu, głównej przyczyny zużycia adhezyjnego narzędzi,
- przy doborze smarów technologicznych do procesu tłoczenia należy uwzględnić rodzaj kształtowanej blachy,
- spośród badanych powłok przeciwadhezyjnych najlepsze wyniki uzyskano dla powłoki chromowej.
1. Adamus J.: Wpływ tarcia i smarowania na odksztalcalność blach stalowych i stalowych ocynkowanych w procesie tłoczenia - praca doktorska, Politechnika Częstochowska, 1998.
2. Adamus J.: Smarowanie w procesach tłoczenia blach. Mat. Konf. XXV
Szkoły Tribologicznej: „TRIBOLOGIA NA PROGU TRZECIEO
TYSIĄCLECIA”, Lądek Zdrój, 23-26.09.2002, s. 15.
3. Gierzyńska-Dolna M.: Tarcie zużycie i smarowanie w obróbce plastycznej. WNT, Warszawa 1983.
4. Gierzyńska-Dolna M. i in.: New ecological lubricants for sheet metalworking and their effect on cup ąuality. Inscont’98, Trybologia 5/98.