plik


OGLNA CHARAKTERYSTYKA PIGMENTW NAJCZZCIEJ U{YWANYCH W MALARSTWIE PIGMENTY BIAAE Biel oBowiana (biel kremska) jest najlepszym gatunkiem tej farby. Stosowano j jako farb ju| w staro|ytno[ci. Biel oBowiana zmieszana ze szpatem ci|kim w odpowiednich procentach przyjmuje nazwy: biel wenecka - 50%, biel hamburska - 65% i biel holenderska - 80% szpatu ci|kiego. Biel oBowiana w ciemno[ci |Bknie, na [wietle bieleje, wra|liwa jest na siarkowodr, w ktrego obecno[ci czernieje. Uciera si j z olejem makowym poniewa| z olejem lnianym bardzo szybko schnie. Ma ogln trwaBo[, u|ywana jest w-malarstwie artystycznym w technice olejnej, olejno-woskowej i olejno-|ywicznej. Bieli oBowianej nie mo|na miesza z farbami zawierajcymi w swym skBadzie chemicznym siark, np. z |Bcienia kadmow czy ultramaryn. Biel cynkowa do malarstwa wprowadzono j w poBowie XIX w. W porwnaniu z biel oBowian w odcieniu jest bardziej niebieskawa. Zu|ywa wicej oleju do ucierania i kryje sBabiej od bieli oBowianej. Na powietrzu twardnieje tworzc grudki i tracc siB krycia. Nale|y j przechowywa w wypeBnionych, szczelnie zamknitych pudeBkach metalowych. U|ywana jest we wszystkich technikach z wyjtkiem akwareli i fresku. Wraz z kred i klejem daje dobre grunty chude i chBonne. Do farb olejnych, zwBaszcza do bieli cynkowej, dodaje si wosku, aby nie twardniaBy. Biel tytanowa (dwutlenek tytanu) Do malarstwa wprowadzono j na pocztku XX w. Jest oglnie trwaBa i odporna na dziaBanie czynnikw zewntrznych, siBa krycia jest wiksza ni| bieli oBowianej. Schnie bardzo wolno, mo|na j miesza ze wszystkimi farbami. Stosuje si j 1 we wszystkich technikach. Kreda wglan wapnia, wystpuje w przyrodzie do[ czsto. Zale|nie od pochodzenia kredy surowej sposb jej przerbki jest r|ny. Jest nierozpuszczalna w wodzie, natomiast rozpuszcza si w kwasach wydzielajc CO2. Jako[ kredy zale|y przede wszystkim od pochodzenia surowca i od staranno[ci przerbki. SiBa krycia kredy jako farby wodnej jest bardzo du|a, natomiast zmieszana z olejem lub pokostem kryje sBabo. Nie jest u|ywana jako farba w malarstwie olejnym. Kreda zmieszana z gstym roztworem kleju po wyschniciu doskonale daje si wygBadza. Ma du|e zastosowanie przy wyrobie farb, kredek, pasteli, zapraw malarskich, kitw szklarskich i do innych celw. Wystpuje w kilku gatunkach: jako kreda pBawiona, kreda mielona, kreda boloDska (pochodzi z WBoch, daje elastyczne podBo|a, nadaje si do zapraw pod pozBtki), kreda szampaDska (pod pozBtki i do zapraw). Silnie chBonne zaprawy kredowe dla malarstwa olejnego nale|y izolowa pokrywajc je wod |elatynow lub werniksem. ChBonca olej farb malarskich zaprawa kredowa - brunatnieje, malowidBo traci [wietlisto[ i nie stanowi dobrego podkBadu pod laserunki. PIGMENTY I BARWNIKI {ATE {BcieD chromowa Do malarstwa wprowadzono j na pocztku XIX w. Wystpuje w odcieniach od |Bto-cytrynowego poprzez ciemno|Bty, pomaraDczowy do czerwonego. Najcz[ciej u|ywana jest w malarstwie olejnym i temperowym. Wra|liwa jest na dziaBanie siarkowodoru, gdy| zawiera zwizki oBowiu i nie mo|na jej miesza z farbami pochodzenia siarkowego. {BcieD chromowa bywa u|ywana do produkcji zielonych farb w poBczeniu z bBkitem paryskim (zieleD chromowa). Fabryki produkuj rozmaite gatunki |Bcieni chromowych o r|nych odcieniach i warto[ciach pod nazwami: |BcieD cytrynowa, krlewska, oBowiana, paryska i patentowa. Nale|y jeszcze zaznaczy, |e |Bcienie chromowe ciemniej na [wietle, chromy za[ pomaraDczowe i 2 czerwone s znacznie trwalsze. Dodatni jej cech jest dobre krycie i szybkie wysychanie. {BcieD cynkowa (chromian cynku). Do malarstwa wprowadzono j z koDcem XIX w. Jest o wiele mniej warto[ciow farb od |Bcieni chromowej. Wystpuje w odcieniach od |Btej do |Btozielonej. Zmieszana z olejem przyjmuje odcieD zielonawy. Jest maBo wydajna i sBabo kryjca. Cz[ciowo rozpuszczalna w wodzie, dlatego te| nie mo|na jej u|ywa do malowania na [cianach na zewntrz. Stosuje si j do produkcji farb zielonych przez zmieszanie jej z bBkitem paryskim (zieleD cynkowa). W malarstwie u|ywana jest znacznie rzadziej od |Bcieni chromowej. Ma zastosowanie w technice olejnej, temperowej i klejowej. Wra|liwa jest na dziaBanie wapna. {BcieD kadmowa (siarczek kadmu) wystpuje w odcieniach: cytrynowym, jasno|Btym, ciemno|Btym i pomaraDczowym. Do malarstwa wprowadzono j w pocztkach XIX w. {Bcienie kadmowe jasne s mniej trwaBe ni| ciemne, gdy| trac barw na [wietle, tzn. bielej. SiBa krycia jasnych odcieni |Bcieni kadmowych jest mniejsza od ciemnych. Jest intensywna w barwie i trwalsza od |Bcieni chromowej. Mo|na j miesza ze wszystkimi farbami, z wyjtkiem farb miedzianych. Na ogB jest farb warto[ciow u|ywan w technice olejnej, temperowej i akwarelowej. Nie jest trwaBa w technice freskowej, krzemianowej i kazeinowej. WedBug najnowszych pogldw technologicznych mieszaniny |Bcieni kadmowej z farbami |elazowymi s nietrwaBe. {BcieD kobaltowa aureolina (azotyn kobaltowo-potasowy), wynaleziona przez B. W. Fischera w 1848 r., odporna jest na [wiatBo, mniej na wilgo, dlatego u|ywana jest w technice olejnej i akwarelowej. Przypomina barw |Bcieni indyjskiej. Nale|y unika mieszania jej z ultramaryn, odbarwia si zmieszana z barwnikiem organicznym. Jest pigmentem drogim, przeto maBo u|ywana. {BcieD neapoBitaDska (antymonian oBowiu). U|ywana byBa ju| w malarstwie w XV w. Wystpuje w odcieniach jasnych i ciemnych. Jest to farba trwaBa i dobrze kryjca. Pod wpBywem siarkowodoru 3 czernieje. Mo|na j stosowa do wszystkich technik, a przede wszystkim w technice olejnej. Z powodu wysokiej ceny bywa czsto faBszowana. {BcieD brylantowa jest mieszanin |Bcieni kadmowej z biel oBowian. {BcieD indyjska jest to barwnik naturalny organiczny. Barwnik ten otrzymuje si z moczu indyjskich krw karmionych li[mi ro[liny mango. Nadaje si do wszystkich technik z wyjtkiem wapiennej. Jest farb laserunkow i odporn na [wiatBo. Bywa czsto faBszowana. Zastpuje si j dzisiaj pigmentami organicznymi. Ugier zwany jest czsto ochr. Wystpuje w r|nych odcieniach i zale|nie od tego przyjmuje r|ne nazwy, np. ugier jasny, ciemny, zBoty. Jest farb bardzo trwaB i odporn na czynniki zewntrzne. Nadaje si do wszystkich technik.. Farba ta byBa ju| u|ywana do malowania przez czBowieka przedhistorycznego. Siena naturalna do celw malarskich u|ywana jest od czasw staro|ytnych. Jako farba olejna zu|ywa okoBo 180% oleju, schnie dosy wolno. Wystpuje w jasnych i ciemnych tonach i w tych ostatnich jest najtrwalsza. Jest pigmentem pBprzejrzystym. Ze wzgldu na nadmierne zu|ycie oleju, ktry przyczynia si do pociemnienia malowidBa, lepiej jest rozcieDcza j werniksem terpentynowym. Przepalona siena naturalna zmienia kolor na laserunkowy brzowoczerwony pigment. Najpikniejszych odcieni nabiera po dokBadnym utarciu pigmentu. Nadaje si do u|ytku we wszystkich technikach malarskich. PIGMENTY I BARWNIKI CZERWONE CzerwieD chromowa do malarstwa wprowadzono j w XIX w. WBasno[ciami chemicznymi jest podobna do |Bcieni chromowej, ale odporniejsza jest na [wiatBo i alkaliczne dziaBanie wapna. Stosuje si j we wszystkich technikach malarskich. 4 CzerwieD kadmowa jest farb odporn na dziaBanie czynnikw atmosferycznych oraz na dziaBanie [wiatBa. Do malarstwa wprowadzono j w XIX w. Mo|e by u|ywana we wszystkich technikach. Wystpuje w odcieniach |Btym, pomaraDczowym, czerwonym i karminowym. Mo|na j miesza ze wszystkimi farbami z wyjtkiem oBowianych i miedzianych. Mo|e zastpi z powodzeniem cynober. Czerwienie |elazowe dzielimy na farby naturalne i sztuczne. Do naturalnych czerwieni |elazowych z wysok zawarto[ci rud |elaza nale|: czerwieD perska, czerwieD hiszpaDska, bByszcz |elazowy, czerwony ugier, pucola, blus, ziemia sjenaDska palona i ugry palone. Zastosowanie w malarstwie miaBy w staro|ytno[ci. Sztuczne czerwienie |elazowe otrzymuje si przez pra|enie soli |elazowych np. odpadkw przy produkcji kwasu siarkowego. Nale|y tu wymieni: r| angielski jasny i ciemny, r| wenecki, r| indyjski, czerwieD pompejsk oraz caput mortuum i czerwieD Marsa. Do malarstwa wprowadzono j w XIX w. Czerwienie |elazowe oglnie nale| do najtrwalszych farb. Skala odcieni tych czerwieni jest du|a od jasnoczerwonych i czerwonych do odcieni fioletowych. S odporne na dziaBanie czynnikw atmosferycznych, na [wietle nie zmieniaj barwy, dosy dobrze kryj. Nadaj si da wszystkich technik. Cynober znany byB w staro|ytno[ci jako cynober naturalny lub chiDski. Wystpuje w odcieniach jasnoczerwonych do ciemnoczerwonych. Wykazuje du| siB krycia. Na [wietle czernieje, co jest jej zasadnicz wad. Nale|y unika mieszania jej z farbami pochodzenia oBowianego i miedzianego. Mo|na stosowa j w technice olejnej, tempertynowej, klejowej i akwarelowej. Bywa czsto faBszowana czerwonymi barwnikami. Mo|na go zastpi czerwieni kadmow. Minia jako farba byBa znana ju| w staro|ytno[ci. W malarstwie jest maBowarto[ciow farb. Stosuje si j w malarstwie olejnym i akwarelowym. Jest farb kryjc, na [wietle jednak zmienia barw. Nie nadaje si do technik malarstwa [ciennego, gdy| czernieje. U|ywa 5 si jej do powlekania |elaza w celu ochrony przed rdzewieniem. Karmin jest barwnikiem organicznym i otrzymuje si go z mszyc (koszenili) |yjcych na kaktusach w Indiach zachodnich, Algierze i Azji Mniejszej. Owady suszy si, nastpnie wygotowuje i barwnik wytrca za pomoc aBunu. Karmin znany byB jako farba w XVI w. Jest farb laserunkow, na [wietle znacznie ja[nieje. Z powodu tych wad jest farb maBowarto[ciow w malarstwie. U|ywa si jej w akwareli i w technikach olejnych. Ma pikn intensywn barw. Zastpuje si j obecnie innymi farbami bardziej trwaBymi i taDszymi. PIGMENTY I BARWNIKI NIEBIESKIE Ultramaryna niebieska, fioBkowa, czerwona i zielona do malowania wprowadzono j z pocztkiem XIX w. Ultramaryna jest odporna na [wiatBo i czynniki atmosferyczne. Nadaje si do wszystkich technik malarskich. Nale|y unika mieszania jej z farbami pochodzenia miedzianego i oBowianego. Mo|na jej u|ywa do techniki wapiennej. Wra|liwa jest na kwasy, w ktrych traci barw, dlatego te| nie mo|na ni malowa na fasadach w okolicach fabrycznych. Dodatek kwasu octowego na przykBad do temper niszczy t farb, wydziela si przy tym siarkowodr. Ultramaryn naturaln otrzymano ju| w XIII w. z naturalnego kosztownego mineraBu pBszlachetnego - kamienia lazurowego (lapis lazuli). KamieD ten wystpuje w Tybecie, na Syberii i w Chinach. W dzisiejszych czasach ultramaryn otrzymuje si wyBcznie w sposb sztuczny i nale|y ona do farb taDszych. BBkit paryski (bBkit berliDski) do malarstwa wprowadzono go w XVIII w. Jest farb przezroczyst o du|ej wydajno[ci w kolorze. Do[wiadczenia wykazaBy, |e farba ta w cienkich warstwach pBowieje, a w ciemno[ci powraca do pierwotnej barwy. Najcz[ciej u|ywana w technice akwarelowej oraz w innych technikach z wyjtkiem wapiennej, gdy| rozkBada si pod dziaBaniem alkaliw, tracc przy tym barw. Nie mo|na jej te| u|ywa w technice krzemianowej i kazeinowej. BBkit paryski zmieszany z |Bcienia chromow daje 6 znan farb - zieleD chromow. Farby zielone zawierajce bBkit paryski nie nadaj si do techniki wapiennej. BBkit grski (bBkit niemiecki, azuryt, citramarin) powstaje ze zwietrzaBych rud miedzianych. Bywa zanieczyszczony, przez co przybiera r|ne odcienie. MineraB ten wystpuje w r|nych cz[ciach Europy. Azuryt jest pigmentem gruboziarnistym, przy drobniejszym ziarnie ja[nieje. Azuryt otrzymywany sztucznie byB mniej trwaBy od naturalnego i miaB skBonno[ci do przybierania koloru zielonego. Jako taDszy byB czsto u|ywany w wiekach [rednich i pzniej. Azuryt sztuczny i naturalny byB najcz[ciej stosowanym pigmentem bBkitnym od XV a| do XVII wieku. W XVI w. zaczto u|ywa smalty, a w XVIII wieku ustpowaB bBkitowi pruskiemu. W XIX w. obok wspomnianych bBkitw u|ywano te| sztucznej ultramaryny i bBkitu kobaltowego. BBkit grski u|ywany byB przewa|nie w malarstwie temperowym. W spoiwie olejnym barwa bBkitu grskiego traci na |ywo[ci i kolorze. Stara powBoka werniksowa zaciera pikny kolor bBkitu. Mieszano te| indygo z biel, co dawaBo bBkit podobny do bBkitu grskiego. BBkit kobaltowy w malarstwie znalazB zastosowanie w pocztkach XIX w. Jest farb odporn na czynniki atmosferyczne, na [wietle zachowuje sw barw. Nale|y do farb przezroczystych. Mo|na je u|ywa we wszystkich technikach malarskich. Jest farb drog i dlatego najcz[ciej u|ywana jest w malarstwie olejnym i akwarelowym. Przyczynia si do |Bknicia oleju lnianego. BBkit kobaltowy mo|na miesza ze wszystkimi farbami. Wystpuje kobalt zielonkawy i r|owawy. W poBczeniu z biaBymi farbami daje odcieD niebiesko-fioletowy. Indygo syntetycznie otrzymany barwnik zastpuje caBkowicie wyrabiany ju| w staro|ytno[ci produkt z ro[lin indygowych rosncych w Indiach Wschodnich. Jest farb sBabo kryjc, na [wietle ja[nieje. Najcz[ciej jeszcze u|ywana jest w akwareli i technice olejnej. 7 PIGMENTY ZIELONE ZieleD chromowa jest mieszanin bBkitu paryskiego i |Bcieni chromowej. W malarstwie miaBa zastosowanie ju| w XIX w. Wystpuje w odcieniach od |Btozielonego do niebieskozielonego. PomaraDczowa chromowa zmieszana z bBkitem paryskim daje farb oliwkowozielon. U|ywana czsto w technice olejnej, akwarelowej, temperowej i klejowej. W obecno[ci siarkowodoru czernieje. ZieleD cynkowa jest mieszanin |Bcieni cynkowej z bBkitem paryskim. Do malarstwa wprowadzono j w XIX w. Ma zastosowanie w technice olejnej, temperowej i klejowej. Nie mo|na jej u|ywa w technice wapiennej, krzemianowej i kazeinowej, gdy| w tych technikach ulega odbarwieniu. ZieleD cynkowa nie nale|y do farb trwaBych. Chromotlenek ognisty znany jest rwnie| pod nazw zielony chromotlenek laserunkowy, zieleD Guigneta lub te| zieleD szmaragdowa. W malarstwie miaB ju| zastosowanie z pocztkiem XIX w. Na czynniki atmosferyczne jest odporny, nie zmienia si rwnie| na [wietle. Nadaje si do wszystkich technik malarskich ma zastosowanie rwnie| i w ceramice. Nale|y do farb najcenniejszych na palecie malarskiej. {BcieD brylantowa zmieszana z bBkitem paryskim przypomina zieleD szmaragdow, inaczej cynober zielony. Chromotlenek matowy, czyli kryjcy wystpuje w odcieniach jasnozielonych i ciemnozielonych. Jest farb odporn na [wiatBo i czynniki atmosferyczne, znajduje zastosowanie we wszystkich technikach artystycznych. U|ywana bywa do barwienia cementu jak rwnie| i w ceramice. Nale|y do farb warto[ciowych w malarstwie. ZieleD kobaltowa do malarstwa zostaBa wprowadzona w XIX w. Ma odcieD od niebieskozielonego do zielononiebieskiego. U|ywana jest najcz[ciej w technikach olejnej i temperowej. Jest maBo wydajna, na 8 [wiatBo odporna. ZieleD szwajnjurcka (zieleD Veronese'a, czyli zieleD kryjca) odkryta przez Scheelego w 1781 r. W technikach artystycznych ma coraz mniejsze zastosowanie, gdy| jest droga i trujca, a ponadto nie mo|na jej miesza z farbami zawierajcymi siark. Ma pikn bBkitnozielon barw. MiaBa du|e zastosowanie w czasach dawniejszych z powodu braku innych farb zielonych. Mo|na j zastpi mieszanin zieleni szmaragdowej i |Bcieni cynkowej. Ziemia zielona glinka tBusta o zabarwieniu szarozielonym i |Btozielonym. Jest bardzo trwaBa i troch laserunkowa. Najlepsze jej odmiany wystpuj na Cyprze, we WBoszech, Francji i Anglii. Po wypaleniu czerwienieje podobnie jak wszystkie ugry palone. Daje powierzchnie gBadkie. Jako zaprawa pod zBoto daje si polerowa, dlatego u|ywana byBa jako podkBad pod zBoto. PIGMENTY I BARWNIKI BRUNATNE Umbra jest to pigment mineralny naturalny. ByBa u|ywana w malarstwie ju| w [redniowieczu. Najlepsze gatunki umbry pochodz z Sycylii i Cypru. Wystpuje w r|nych odcieniach, jak |Btawe, czerwonawe i zielonawe. Po wypaleniu przyjmuje kolor czerwonawy. Stosuje si j do wszystkich technik. Nale|y do najtrwalszych farb. Sepia otrzymywano j z gruczoBw miczakw |yjcych w Morzu Zrdziemnym po pewnym ich przerobieniu. Jest barwnikiem laserunkowym, u|ywana byBa w technice akwarelowej. Na [wietle jest dosy trwaBa. Stosuje si j do wyrobu tuszw. Dzisiaj trudno jest otrzyma prawdziw sepi, dlatego te| w handlu spotyka si barwniki zastpcze pochodzenia smoBowcowego. PIGMENTY CZARNE CzerD kostna (czerD z ko[ci sBoniowej) jako farba byBa ju| stosowana 9 w staro|ytno[ci. Otrzymuje si j po zwgleniu ko[ci, rogw, kopyt, skry, o[ci rybich itp. w piecach bez dostpu powietrza. Jest farb wydajn i trwaB, ponadto dobrze kryjc. Nadaje si do wszystkich technik malarskich. CzerD kostna daje odcieD ciepBy. Sadza dawniej otrzymywano j z drewna zawierajcego du|o |ywic, obecnie za[ przez spalanie substancji obfitujcych w wgiel, jak tBuszcze, |ywice, oleje mineralne, gaz ziemny itp. Sadza r|ni si tym od czerni kostnej, tym |e jest pozbawiona mineralnych zanieczyszczeD, jest l|ejsza i bardziej puszysta. Wykazuje du| siB krycia. W grafice stosuje si j do wyrobu farb drukarskich, tuszw litograficznych, kredek litograficznych, tuszw rysunkowych w laseczkach, pBynnych do pokrywania przedmiotw elastycznych, jak skra, weBna, pBtno i papier. W malarstwie nie ma wikszego zastosowania, zwBaszcza w olejnym. CzerD |elazowa i manganowa do malarstwa wprowadzono j w XIX wieku. W malarstwie artystycznym farby te s trwaBe. Mog by te| u|ywane w technice freskowej i sgraffitowej, gdy| s odporne na alkaliczne dziaBanie wapna. Literatura 1) Jerzy Werner. Podstawy Technologii Malarstwa i Grafiki, Warszawa- Krakw 1985. 10

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
II Ogólna charakterystyka województwa zachodniopomorskiego
Publikacje » Ogólna charakterystyka kultur in vitro
Ogólna charakterystyka stopów Mg Al Zn
CZEKAJ E TERRORYZM, ORGANIZACJE TERRORYSTYCZNE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
Dolny Śląsk ogólna charakterystyka (z raportu o stanie środowiska 2000)
Ogólna charakterystyka osób z głębokim upośledzeniem umysłowym(1)
1 Ogolna charakterystyka maszyn technologicznych
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA SZKODLIWYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH PYŁY DEFINICJE
modrzynski r1c ogolna charakterystyka fitoklimatu i gleby[1]
! Dwudziestolecie międzywojenne ogolna charakterystyka
Leszek Kołakowski Ogólna charakterystyka pozytywizmu
WYK 6 Ogolna charakterystyka pierw d elektronowych
Barok ogólna charakterystyka

więcej podobnych podstron