plik


ÿþKs. BogusBaw WolaDski Formacja i posBuga ceremoniarzy w diecezji legnickiej 1. Funkcja ceremoniarza w Ko[ciele Zgromadzenie powinno przygotowa si na spotkanie ze swoim Panem  by  lu- dem dobrze usposobionym . To przygotowanie serc jest wspólnym dzieBem Ducha 1 Zwitego i zgromadzenia, a szczególnie peBnicych funkcje wynikajce ze [wiceD . Pierwszym, który troszczy si o sprawowanie Eucharystii w Ko[ciele lokalnym jest biskup diecezjalny. W t trosk wBczeni s te| prezbiterzy i diakonii. Natomiast bi- skupom, prezbiterom i diakonom w wypeBnianiu ich funkcji pomaga sBu|ba liturgicz- na, czyli odpowiednio przygotowana grupa wiernych, którzy s odpowiednio ufor- mowani i zaznajomieni z przepisami Ko[cioBa dotyczcymi podejmowanych posBug. Jest wskazane, |eby przeszli m.in. formacj liturgiczn, odpowiadajc ich wiekowi, kondycji, rodzajowi |ycia i stopniowi kultury religijnej2. Jedn z osób, która jest naj- bli|sza kapBanowi w jego trosce o dobre przygotowanie zgromadzenia jest ceremo- niarz. Funkcj ceremoniarza zaleca Ogólne wprowadzenie do MszaBu rzymskiego. Nie ustanawia ono jakie[ nowej posBugi, poniewa| wBa[ciwe ceremoniarzowi zadania w liturgii speBniane byBy od dawna. Pierwotnie funkcj t peBniB archidiakon, diakon lub subdiakon, których nazywano admonitores, memoriales, rememoratorii lub suggesto- res ze wzgldu na ich zadanie przypominania kolejnych czynno[ci obrzdowych w czasie sprawowania liturgii3. W sensie [cisBym urzd ceremoniarza powstaB ok. XV w., gdy liturgi, uksztaBtowan (VIII-XV w.) na wzór ceremoniaBu dworu cesarskie- go, wzbogacono o liczne obrzdy oraz szczegóBowe przepisy ich sprawowania. SpeB- niaB go duchowny, którego zazwyczaj nazywano mistrzem ceremonii. Pod jego kie- rownictwem maj by sprawowane wszystkie ceremonie. MiaB on czuwa, aby sBu|ba Bo|a byBa speBniana dostojnie, z godno[ci i majestatem i by byBa zachowana w naj- drobniejszych szczegóBach do obowizujcych przepisów4. Z czasem zostaBy ustano- wione przepisy dotyczce ceremoniarza. Dokumenty ko[cielne wymagaBy od niego nastpujcych zdolno[ci: powinien by uczciwy w |yciu i powa|ny; posiada odpo- wiednie wyksztaBcenie teologiczne; umiejtno[ pisania i mówienia po Bacinie; zna- jomo[ obrzdów wraz z ich znaczeniem tak, aby bdc zapytany, mógB rozwiza ka|d wa|niejsz wtpliwo[; [piew gregoriaDski; posiada odpowiednie ksigi litur- giczne oraz komentarze do nich; by przystojnym5. 1 KKK 1098. 2 Jan PaweB II, Posynodalna adhortacja apostolska  Pastores gregis . O biskupie sBudze Ewangelii Jezusa Chrystusa dla nadziei [wiata 37, Watykan 2003. 3 M. Pisarzak, Ceremoniarz, w: EK, t.3, kol. 9. 4 R. Gacek, Ceremoniarz w historii i we wspóBczesnych dokumentach Ko[cioBa,  Anamnesis 12:2006 nr 46, s. 101; M. Pisarzak, Ceremoniarz...; A. Nowowiejski, Ceremoniarz i jego czynno[ci podczas Mszy [w. i w innych obrzdach Ko[cioBa katolickiego, Warszawa 1889, s. 368. 5 R. Gacek, Ceremoniarz w historii i we wspóBczesnych dokumentach Ko[cioBa..., s. 102; A. J. No- wowiejski, Msza [w., PBock 1993, s. 8. Formacja i posBuga ceremoniarzy w diecezji legnickiej 103 WspóBcze[nie dokumenty Ko[cioBa, Ogólne wprowadzenie do MszaBu rzymskiego (106) oraz Caeremoniale episcoporum (34-37), stawiaj przed ceremoniarzem dwa gBówne zadania: najpierw ma on przygotowa liturgi, a nastpnie pokierowa jej przebiegiem. Warto zaznaczy, |e wg wymienionych dokumentów funkcja ta prze- znaczona jest dla osób [wieckich. Nie jest ona wyraznie zarezerwowana wyBcznie dla duchownych, ale nie wyklucza si wykonywanie jej tak|e przez osob duchown. Natomiast zadania szczegóBowe ceremoniarza skBadaj si z nastpujcych czynno[ci: uzgadnia elementy celebracji z jej przewodniczcym i wszystkimi osobami wykonu- jcymi poszczególne czynno[ci w zgromadzeniu; ustala skBad zespoBu liturgicznego oraz przydziela funkcje; przeprowadza próby; przygotowuje wraz zakrystianem miej- sca celebracji i przedmioty, które bd potrzebne w czasie liturgii; kieruje celebracj, tak by sprawowana byBa poprawnie i piknie; w stosownej chwili koordynuje czynno- [ci asysty, ministrantów, kantorów, celebransa i ewentualnie koncelebrantów, je[li s obecni; peBni czynno[ci pomocnicze, je[li nie ma specjalnie wyznaczonych do tego posBugujcych, np. obsBugiwanie mikrofonów, podanie przewodniczcemu liturgii dodatkowych modlitw i tekstów nie zawartych w Mszale. Formuje procesj na po- cztku i na koDcu celebracji; interweniuje w sytuacjach nietypowych, gdy co[ zakBóca normalny przebieg liturgii6. Jak mo|na zauwa|y ceremoniarz ponosi wielk odpowiedzialno[ za liturgi. Ze wzgldu na to nie ka|dy mo|e wykonywa t funkcj, lecz ten tylko, kto dobrze zna liturgi, jej histori i istot oraz jej prawa i przepisy, majcy równocze[nie zrozumie- nie dla wymogów pastoralnych. Ceremoniarz powinien zna odpowiedzi na pytania: kto celebruje liturgi, jak, kiedy i gdzie mo|na j celebrowa. W szczególno[ci po- trzebna mu jest znajomo[ teologicznych podstaw hierarchicznej struktury zgroma- dzenia liturgicznego oraz istniejcych w nim ró|nych posBug i funkcji. Aby umiaB pokierowa zespoBem osób musi nie tylko posiada umiejtno[ organizowania pracy zespoBowej, ale i dobrze rozumie natur ka|dej funkcji liturgicznej7. 2. Formacja ceremoniarzy Ka|da funkcja liturgiczna jest [wit czynno[ci, w której jest obecny i dziaBa Chrystus, najwy|szy KapBan. To On niewidzialnie przewodniczy ka|dej celebracji i On uobecnia moc Ducha Zwitego swoje zbawcze dzieBo. SpeBnianie funkcji litur- gicznych, to oddawanie siebie na sBu|b Chrystusowi. Wierni [wieccy swoje zadania speBniaj jako uczestnicy kapBaDstwa wspólnego, które jest kapBaDstwem Chrystusa. On w nich przemawia, gdy czytaj sBowo Bo|e, w nich si modli, gdy kieruj do Bo- ga swoje wezwania, przenika ich serca, gdy nios do oBtarza owoce ziemi i pracy rk ludzkich. O Nim przypominaj znaki, które s niesione w czasie procesji8. Osoba usBugujca w liturgii powinna przechodzi wBa[ciw formacj, do której zaproszeni s równie| kandydaci na ceremoniarzy. 6 G. Rzezwicki, Od kandydata przez stopnie ministranta, funkcj lektora i ceremoniarza do animato- ra, Tarnów 2006, s. 191-192. 7 Gacek, Ceremoniarz w historii i we wspóBczesnych dokumentach Ko[cioBa..., s. 111. 8 S. Szczepaniec, CeremoniaB zgromadzenia liturgicznego  wydanie studyjne. Cz. I Ogólne zasady celebracji liturgii 5-6, Kraków 2005, s. 3. 104 Ks. BogusBaw WolaDski Do tej funkcji powinien by wybrany kto[ starszy, na pewno po przyjciu sakra- mentu bierzmowania, majcy u pozostaBych autorytet. Powinien by obdarzony cha- ryzmatem kierowania zespoBami, organizowania dziaBania grup. Ceremoniarz powi- nien przej[ specjalny kurs, który jest szkoleniem teoretycznym i praktycznym, a tak|e poBczony z formacj wewntrzn. Ostatni element jest bardzo wa|ny z uwagi na to, |e jego zewntrzne zaanga|owanie w liturgi i zwizane z tym pewne zdener- wowanie mo|e pozbawi go czynnego i pobo|nego w niej uczestnictwa9. Wierny [wiecki, który jest wezwany, aby [wiadczyB pomoc podczas celebracji liturgicznych, winien by nale|ycie uformowany oraz wysoko ceni |ycie chrze[cijaDskie, wiar, moralno[ i wierno[ wobec Magisterium Ko[cioBa10. Nie istnieje jeszcze w Polsce wzorcowy plan formacji ceremoniarzy, który byBby obowizkowy we wszystkich diecezjach. Podejmuje si próby formuBowania przebie- gu formacji we wBasnym zakresie. PrzykBadowy program w swojej ksi|ce opubliko- waB ks. Grzegorz Rzezwicki11, który zaproponowaB: A. przygotowanie teoretyczne - wiedza teoretyczna (ogólna) na temat liturgii Ko[cioBa; - znajomo[ norm ogólnoko[cielnych, przepisów liturgicznych (Ogólne wprowa- dzenie do MszaBu rzymskiego, 2002 r.; Wskazania Episkopatu Polski po ogBoszeniu nowego wydania OWMR, 2005 r.); - wiedza teoretyczna na temat wszystkich stopni ministranckich, funkcji i posBug; - ukoDczenie kursu lektorskiego; - znajomo[ CeremoniaBu posBug liturgicznych (autorstwa ks. S. SzczepaDca); - nabieranie i rozwijanie swoich kompetencji przez cigBe szkolenia (warsztaty li- turgiczne); B. przygotowanie praktyczne - umiejtno[ prowadzenia wiczeD odno[nie postaw, gestów liturgicznych i wszystkich funkcji sprawowanych podczas liturgii; - umiejtno[ przygotowania i kierowania asyst liturgiczn; - powinien mie za sob pewne do[wiadczenie liturgiczne; - dbaBo[ o wyeliminowanie wszystkiego, co nie odpowiada wewntrznej naturze liturgii, a zachowanie tego, co jest z ni zgodne; C. formacja wewntrzna - dojrzaBo[ chrze[cijaDska (|ycie sakramentalne i modlitwa, dojrzaBo[ w wierze, nadziei i miBo[ci); - udziaB w dniach skupienia; - uczestnictwo w oazach, które s wpisane w formacj sBu|by liturgicznej (Oaza Rekolekcyjna Diakonii Liturgicznej, Kursy Oazy dla Animatorów Liturgicznych, Oaza Modlitwy Diakonii Liturgicznej); - sumienne wypeBnianie swoich obowizków w parafii, w szkole i na studiach; - postawa kole|eDska i sBu|ebna; 9 G. Rzezwicki, Od kandydata przez stopnie& , s. 193. 10 Kongregacja Kultu Bo|ego i Dyscypliny Sakramentów, Instrukcja o zachowaniu i unikaniu pew- nych rzeczy dotyczcych naj[witszej Eucharystii 46, Kraków 2004. 11 G. Rzezwicki, Od kandydata przez stopnie& , s. 194-195. Formacja i posBuga ceremoniarzy w diecezji legnickiej 105 - dbaBo[ w peBnieniu posBugi o wBasne dobro duchowe i dobro duchowe wiernych. 3. Formacja ceremoniarzy w diecezji legnickiej W diecezji legnickiej kurs dla ceremoniarzy organizowany jest przez diecezjalne duszpasterstwo sBu|by liturgicznej, które opracowaBo zakres materiaBu wchodzcy w formacj kandydatów12. Obejmuje on zajcia teoretyczne, praktyczne oraz formacj wewntrzn. Podczas poszczególnych spotkaD zwracano równie| uwag na formacj ludzk. 27 kwietnia br. zostaBa zakoDczona II edycja kursu, który odbywaB si od li- stopada 2006 do kwietnia 2007. Diecezja legnicka skBada si z 29 dekanatów, w których powoBani s dekanalni duszpasterze sBu|by liturgicznej. Do ka|dego z nich zostaBo skierowane zaproszenie, by wydelegowaB na kurs jednego lub dwóch przedstawicieli wspólnoty dekanalnej. Postawiono warunek, by byB to prawnie ustanowiony lektor, przynajmniej z rocznym sta|em posBugi, uczszczajcy do III klasy gimnazjum lub starszy i posiadajcy pod- stawy wiedzy z liturgii. Na kurs skierowano 54 chBopców, którzy 11 listopada rozpo- czli formacj. OdbyBo si sze[ dwudniowych zjazdów w Centrum Formacji Chary- tatywnej  Caritas Diecezji Legnickiej. Program ka|dego zjazdu przedstawiaB si mniej wicej w nastpujcy sposób: Pitek 1630  zjazd i zakwaterowanie 1715  wspólne wyj[cie do parafii [w. Tadeusza ApostoBa w Legnicy 1800  Eucharystia przygotowana przez kandydatów na ceremoniarzy 1930  kolacja 2015  wykBad teoretyczny 2115  modlitwy wieczorne (kompleta) 2230  cisza nocna Sobota 730  pobudka i toaleta poranna 800  modlitwy poranne i przygotowanie liturgii 830  Eucharystia z jutrzni i homili 915  [niadanie 1000  wykBad teoretyczny 1100  zajcia praktyczne 1230  omówienie liturgii pitkowej i przygotowanie liturgii na nastpne spotkanie 1330  obiad i zakoDczenie spotkania Zajcia teoretyczne prowadzili wykBadowcy i przeBo|eni Wy|szego Seminarium Duchownego, studenci KUL, sekretarz Biskupa Legnickiego oraz duszpasterze sBu|- by liturgicznej. Natomiast zajcia praktyczne diakoni i alumni z legnickiego semina- rium, którzy równie| wraz z diecezjalnymi duszpasterzami sBu|by liturgicznej trosz- czyli si o formacj wewntrzn, przygotowanie nabo|eDstw, Eucharystii. Z opraco- wanego rozkBadu tematów na II edycj kursu zostaBy wybrane nastpujce: 12 RozkBad tematów zostaB opublikowany ju| w  Anamnesis . Zob. B. WolaDski, Formacja sBu|by li- turgicznej w diecezji legnickiej,  Anamnesis 12 (2006) nr 46, s. 114-115. 106 Ks. BogusBaw WolaDski A. Spotkanie I - teoretyczne: co to jest liturgia  celebracja zbawienia czBowieka tu i teraz; zgromadzenie liturgiczne jako podmiot  funkcje w liturgii, jako przejaw aktywno[ci zgromadzenia, które sprawuje liturgi; moja modlitwa i Bóg w moim |yciu; - praktyczne: przestrzeD liturgiczna oraz postawy i gesty w liturgii; szaty liturgicz- ne i paramenty liturgiczne. B. Spotkanie II - teoretyczne: Rok liturgiczny. DzieD PaDski; kto nie czyta SBowa Bo|ego, nie mo- |e dobrze prze|ywa liturgii; - praktyczne: ministrant oBtarza i ministrant [wiatBa. C. Spotkanie III - teoretyczne: Rok liturgiczny: Adwent i Narodzenie PaDskie; mój sakrament po- kuty i pojednania (rachunek sumienia  praktyczne wskazówki); - praktyczne: ministrant ksigi i krzy|a; turyferariusz i nawikulariusz. D. Spotkanie IV - teoretyczne: Rok liturgiczny: czas  per annum ; Rok liturgiczny: Wielki Post, Wielkanoc i Okres Wielkanocny; - praktyczne: zajcia dotyczce liturgii z biskupem; ministrant sBowa Bo|ego; sBu|ba darów i sBu|ba Badu; ceremoniarz. E. Spotkanie V - teoretyczne: dobór tekstów w liturgii; potrzeba formacji sBu|by liturgicznej w pa- rafii; - praktyczne: liturgia Triduum Paschalnego. F. Spotkanie VI - teoretyczne: sakrament maB|eDstwa i wystawienie Naj[witszego Sakramentu oraz procesja eucharystyczna; - praktyczne: obrzdy sakramentu chrztu i Eucharystia z udzieleniem sakramentu bierzmowania. Podczas ka|dego spotkania mocno zwracano uwag na przygotowanie i przebieg liturgii, która sprawowana byBa w ko[ciele parafialnym [w. Tadeusz ApostoBa w Le- gnicy. Przed Msz [w. odbywaBa si próba peBnej asysty, która wyznaczana byBa na poprzednim zjezdzie. Kandydaci przygotowywali samodzielnie komentarze do Mszy [w. oraz Modlitw Powszechn. Nastpnego dnia przebieg liturgii byB dokBadnie ana- lizowany i omawiany na zajciach prowadzonych przez doktoranta liturgiki peBnice- go równie| funkcj diecezjalnego duszpasterza sBu|by liturgicznej ds. formacji. Na ostatnim zjezdzie kandydaci na ceremoniarzy musieli zda egzamin komisyjny z uzyskanej wiedzy, co byBo warunkiem dopuszczenia do promocji. UwieDczeniem spotkaD formacyjnych byBo pobBogosBawienie w katedrze 50 kandydatów, którzy ukoDczyli kurs, do wypeBniania funkcji ceremoniarza przez Biskupa Legnickiego. Jako zewntrzny znak funkcji ceremoniarza przyjto w diecezji legnickiej srebrny krzy| zawieszony na czerwono zBotym sznurze z pomponem, który posBugujcy za- Formacja i posBuga ceremoniarzy w diecezji legnickiej 107 kBadaj na szyj. Krzy|e oraz dyplomy ukoDczenia kursu zostaBy wrczone podczas uroczystej promocji. Diecezjalne duszpasterstwo sBu|by liturgicznej przyjBo zaBo|enie, |e formacja nie koDczy si wraz z uroczysto[ci w katedrze. Dlatego te| organizowane s dni skupie- nia dla ceremoniarzy, którzy na co dzieD posBuguj w swoich wspólnotach parafial- nych i dekanalnych, biorc równie| czynny udziaB w formowaniu mBodszych mini- strantów. Dwa spotkania odbyli ju| absolwenci I edycji kursu, a jesieni br. zostan zaproszeni absolwenci II edycji, by pogBbia swoj wiedz i duchowo[. Nale|y i[ w takim kierunku, |eby w |adnej wikszej wspólnocie, ale tak|e i w mniejszych parafiach np. wiejskich nie zabrakBo ceremoniarzy zatroskanych o pikno liturgii. Od jej dobrego prze|ywania przez ka|dego uczestnika celebracji liturgicznej zale|y bowiem |ywotno[ wspólnoty ko[cielnej. Wspólnotowe prze|ywanie liturgii, zwBaszcza liturgii niedzielnej, jest szczególnie wa|ne w |yciu parafii (Dies Domini 35). SprzyjaBoby to na pewno owocno[ci duszpasterstwa, gdyby powstaBy we wspól- notach parafialnych zespoBy takich osób, które swoj posBug o|ywiaByby |ycie litur- giczne, a przez to, równie| caBe |ycie chrze[cijaDskie wiernych13. 13 G. Rzezwicki, Od kandydata przez stopnie& , s. 187.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Diakonia miejscem formacji i posługi w Ruchu
Komisja ds Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski Posługa i formacja ministrantów
Komisja ds Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski Posługa i formacja ministrantów
instrukcja bhp przy poslugiwaniu sie recznymi narzedziami o napedzie mechanicznym przy obrobce metal
Instrukcja BHP przy posługiwaniu się marzędziami ręcznymi
Formacja Biblijna
02 Posługiwanie się dokumentacją techniczną (2)
14 Posługiwanie się dokumentacją technicznąid514
LEGNICA
Oddział ZUS w Legnicy
Posługa prezbiterów i diakonów
05 Posługiwanie się dokumentacją techniczną (2)

więcej podobnych podstron