Kamizelka jako nowela � teoria soko�a Kamizelka jest ma�� form� narracyjn�, kt�rej fabu�a i sceneria utrzymane s� w granicach wydarze� codziennego �ycia. To w�a�nie w ich kontek�cie ujawnia si� heroizm bohater�w. Kamizelka jest klasyczn� �nowel� z soko�em�. Nazwa �teorii soko�a� czy �motywu soko�a� pochodzi od tytu�u noweli G. Boccacia �Sok�, kt�ra zosta�a uznana za utw�r wzorcowy. Do zasadniczych jej wyznacznik�w nale��: � Wyra�nie zaznaczony punkt kulminacyjny � Wyst�powanie w ka�dej, istotnej fazie fabu�y motywu opowie�ci. W omawianej tutaj noweli jest to oczywi�cie motyw kamizelki. To on, powtarzaj�c si� w poszczeg�lnych sekwencjach fabularnych, spaja utw�r wewn�trznie � Zwarta kompozycja uzyskana dzi�ki jasno zarysowanej akcji, st�d te� wyst�puje rezygnacja z dodatkowych epizod�w, motyw�w, du�ej liczby postaci. Nowela jest praktycznie utworem jednow�tkowym z ograniczon� liczb� bohater�w drugiego planu � Niewielka ilo�� komentarzy odautorskich, opis�w, charakterystyk postaci. Sfera narracji jest stosunkowo skromna, ulega ograniczono�ci na rzecz zdarzeniowo�ci i konsekwentnego prowadzenia akcji ku punktowi kulminacyjnemu, on bowiem w zasadniczy spos�b powoduje odmian� losu bohatera i roz�adowuje stopniowo budowane napi�cie. Nowela Prusa przedstawia histori� ma��e�stwa przezywaj�cego dramat zbli�aj�cej si� �mierci. Jedyn� broni� w tej walce jest ich mi�o��. Omawiana forma prozatorska oparta jest na inwersji czasowej, czytelnik w pierwszej kolejno�ci dowiaduje si� o dramacie m�odego ma��e�stwa (�mierci urz�dnika) nast�pnie narrator odtwarza �ycie bohater�w sprzed tragicznego zdarzenia. Retrospekcje sw� opiera na zaobserwowanych przez okno fragmentach z ich �ycia oraz na wygl�dzie kamizelki, kt�r� kupi� po �mierci urz�dnika. Zabieg taki jest mo�liwy, bowiem narrator nale�y do �wiata przedstawionego i jest ograniczony ta sam� przestrzeni�, co pozostali bohaterowie. Kiedy wchodzi w posiadanie kamizelki nabywa niejako prawa do literackiego uj�cia zwyczajnego zdarzenia. Do za�o�e� teorii soko�a pasuje zw�aszcza �wewn�trzna� opowie�� przedstawiona w Kamizelce, tzn. historia ma��e�stwa. Znajdujemy tam wszelkie wskazane wy�ej cechy: jednow�tkowo�� (losy urz�dnika i jego �ony), schematyczny rozw�j akcji (zawi�zanie akcji, rozwini�cie, punkt kulminacyjny (�mier� pana), rozwi�zanie akcji. Ponadto zwyczajny z pozoru przedmiot � kamizelka (�sok�), niespodziewanie odgrywa niebagateln� rol�. Za�o�eniom teorii soko�a nie odpowiada jednak opowie�� o narratorze, okalaj�ca histori� los�w pana i pani. Najistotniejsza r�nica mi�dzy Kamizelk� a wzorcow� nowel� z soko�em sprowadza si� do tego, �e utw�r Prusa daje wiele informacji na temat narratora. Narrator jest przecie� jednym z g��wnych bohater�w utworu. Tymczasem w noweli z soko�em osoba m�wi�ca nie ujawnia�a si� w spos�b tak wyra�ny.